Η επιστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη από τις Βρυξέλλες στο Μέγαρο Μαξίμου το μεσημέρι της Παρασκευής σήμανε την αντίστροφη μέτρηση των ραγδαίων εξελίξεων σε ό,τι αφορά το πολιτικό σκέλος στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Χρειάστηκαν περίπου τρεις ώρες παραμονής του Πρωθυπουργού στο γραφείο του με ενημερωτικά σημειώματα σχετικά με το περιεχόμενο της δικογραφίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και με παρασκηνιακές επαφές – τηλεφωνήματα στους εμπλεκόμενους – για να διαπιστωθεί ότι ο έλεγχος χάνεται. Και για να επιχειρηθεί μια βαλβίδα αποσυμπίεσης στους κλυδωνισμούς: ανακοινώθηκαν επίσημα παραιτήσεις πέντε νυν κυβερνητικών στελεχών, του υπουργού Μάκη Βορίδη, των υφυπουργών Διονύση Σταμενίτη, Χρήστου Μπουκώρου, Τάσου Χατζηβασιλείου και του γ.γ. Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργου Στρατάκου.
Η έξοδος τόσων στελεχών επιβεβαιώνει ότι το Μαξίμου είχε ανάγκη από άμεση πολιτική κίνηση, αναζητώντας διέξοδο. Σε αυτή την κατεύθυνση ήταν οι συζητήσεις που είχαν στις Βρυξέλλες ο Μητσοτάκης με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη (ήταν και εκείνος στο Βέλγιο), που ενημερωνόταν για το κλίμα και τις εξελίξεις στην Αθήνα. Πρόσωπα κοντά στον Μητσοτάκη λένε ότι ήθελε να στείλει το μήνυμα ότι «δεν υιοθετεί» ως βασικό το επιχείρημα περί διαχρονικής παθογένειας, εξού και είχε ανάγκη από κάτι «μετωπικό». Εχει και άλλες δύο ανάγκες – μένει να φανεί εάν θα καλυφθούν: αφενός επαναφέροντας εμμέσως δεσμεύσεις για «συγκρούσεις» με πρακτικές του παρελθόντος προκειμένου να προστατέψει το αφήγημα περί τεχνοκρατικής διακυβέρνησης της ΝΔ που δέχθηκε πλήγμα, αφετέρου να μην επισκιάζεται το κυβερνητικό έργο. Εν ολίγοις, υπήρξε προβληματισμός για το πώς θα μπορούν τα αναφερόμενα στη δικογραφία πρόσωπα να στέκονται στη δημόσια σφαίρα ως μέλη του Υπουργικού. «Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, άλλο το πολιτικό, άλλο το ποινικό. Παραίτηση δεν σημαίνει αποδοχή κατηγοριών», επέμεναν κυβερνητικές πηγές τις πρώτες ώρες μετά το κύμα εξόδου. Σημειωτέον, δεν βγήκε εκτός σχήματος ο έτερος υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Χρήστος Κέλλας, το όνομα του οποίου αναφέρεται στη δικογραφία. «Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική», έλεγαν λακωνικά από την κυβέρνηση.
Η αντικατάσταση
Τη Δευτέρα αναμένεται κανονικά η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου – και άρα δημόσια τοποθέτηση του Μητσοτάκη. Η αντικατάσταση του Βορίδη και των υφυπουργών θα γίνει και αυτή στα αμέσως επόμενα 24ωρα. Ο Πρωθυπουργός θα ζυγίσει τις επιλογές για τον μίνι ανασχηματισμό μέσα στο Σαββατοκύριακο από τα Χανιά και εφόσον δεν του μείνουν εκκρεμότητες, θα γίνουν απευθείας μετά το Υπουργικό, οι ανακοινώσεις για τον νέο υπουργό Μετανάστευσης και τους νέους υφυπουργούς Εξωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Είναι ξεκάθαρο ότι η αρχική γραμμή της ΝΔ για τον ΟΠΕΚΕΠΕ περί ενός οργανισμού με «νοσηρό περιβάλλον» και προσπαθειών να ανατραπούν «διαχρονικές παθογένειες» έπαψε να αρκεί. Ακόμα και γαλάζιοι ψιθύριζαν για την ανάγκη να υπάρξουν «δραστικές» κινήσεις και όχι δηλώσεις αυτοπεποίθησης. Το κλίμα βάραινε όσο τα κόμματα ξεφύλλιζαν τις 3.000 σελίδες της δικογραφίας και αποκαλυπτόταν δημοσίως ένα γαϊτανάκι πελατειακών διευθετήσεων. Οσο κι αν οι βουλευτές έριχναν αρχικά βάρος στους διαλόγους πολιτικών με στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και όχι τόσο σε στοιχεία βάσει των οποίων έφτασε η δικογραφία στη Βουλή κατά του Μάκη Βορίδη και του Λευτέρη Αυγενάκη, στο Μαξίμου ήταν εξαρχής αυτά τα κεντρικά πρόσωπα – και ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος στη διαχείριση. Ο Βορίδης φρόντισε για ένα γρήγορο μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, προκαλώντας ωστόσο ενόχληση σε κάποιους εντός παράταξης, ότι δεν διαπραγματεύεται με κανέναν τη στάση του – το μπαλάκι που πέταξε στην κυβερνητική πλειοψηφία μαρτυρά ότι τότε δεν είχε αποφασίσει να ακολουθήσει δρόμο Τριαντόπουλου (παραίτησης, δηλαδή). Σε κάθε περίπτωση κρίθηκε ότι δεν μπορούσε να σταθεί στο κυβερνητικό κάδρο, αν και από την κυβέρνηση λένε ότι εκείνος επέλεξε την παραίτηση, όπως ανέφερε τελικά στην επιστολή του, διότι θέλει να αφοσιωθεί στην υπεράσπιση του εαυτού του, ενώπιον του Κοινοβουλίου, μετά την προαναγγελία αιτήματος για Προανακριτική από το ΠΑΣΟΚ. Ενα είναι βέβαιο: ο διάδοχος Βορίδη θα έχει άμεσα την πρώτη αποστολή του, τη μετάβαση στη Λιβύη στις 8 Ιουλίου. Το προσδιόρισε ο Μητσοτάκης από τις Βρυξέλλες, χωρίς να πει ονόματα (μπορεί βεβαίως και συμπτωματικά) αλλά μιλώντας για επίσκεψη του επιτρόπου Μετανάστευσης με τους ομολόγους του από Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα.
Ως προς το ποινικό σκέλος, ο Μητσοτάκης δέχεται διαφορετικές εισηγήσεις στο δίλημμα «Προανακριτική ή Εξεταστική». Κατά πληροφορίες, η κυβερνητική πλειοψηφία θα περιμένει τις επίσημες κινήσεις της αντιπολίτευσης και τα δικά της επόμενα βήματα δεν είναι απαραίτητο να είναι ενιαία, αφού προκρίνεται διαχείριση κατά περίπτωση.
Οι αντιδράσεις
Οι πρώτες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης είναι ενδεικτικές του νέου κύκλου σκληρής αντιπαράθεσης. Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Κώστας Τσουκαλάς έκανε λόγο όχι απλώς για «αναξιόπιστο Πρωθυπουργό» αλλά επιπλέον για κυβέρνηση «που δεν μπορεί να σταθεί». Το ΠΑΣΟΚ μιλάει για κρίση ηγεσίας στη χώρα, θέτει όμως σε ύψιστη προτεραιότητα τη σύσταση Προανακριτικής για άσκηση δίωξης από τη Βουλή σε βάρος υπουργών – του Βορίδη ειδικά υπό τον φόβο παραγραφής. Ευθέως ζήτησε εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Σωκράτη Φάμελλο να χαρακτηρίζει τον Πρωθυπουργό «απονομιμοποιημένο» στα μάτια των πολιτών. Στο μεταξύ στην Προανακριτική για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή για τα Τέμπη, η κυβερνητική πλειοψηφία αποφάσισε να ακολουθήσει τα βήματα της διαδικασίας Τριαντόπουλου. Δηλαδή, να απορρίψει κάθε αίτημα της αντιπολίτευσης. Ούτε μάρτυρες, ούτε κανονικές εργασίες Προανακριτικής, ούτε χορήγηση αντιγράφου της δικογραφίας σε κάθε κοινοβουλευτική ομάδα, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει αντιθεσμικές διαδικασίες. Το δεδομένο είναι ότι καλείται για κατάθεση (7 Ιουλίου) μόνο ο ελεγχόμενος πρώην υπουργός.