Ευκολότερες μεταγραφές ακινήτων στα Κτηματολογικά Γραφεία, άνοιγμα της βεντάλιας των φορολογούμενων που δικαιούνται απαλλαγή από το φόρο κληρονομιάς για τα ακίνητα που κληρονομούν, νέους κανόνες για την έκπτωση των χρεών των κληρονομούμενων από την αξίας της κληρονομιάς αλλά και «φρένο» σε μεταβιβάσεις αγροτικών εκτάσεων οι οποίες είχαν απαλλαχθεί από φόρο μεταβίβασης φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τη «Διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας: Μεταρρύθμιση πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης» που κατατέθηκε στη Βουλή.
Οι νέες ρυθμίσεις
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις:
1. Μεταγραφή ακινήτων. Σε περίπτωση μεταγραφής σύμβασης ή δικαστικής απόφασης ή οποιασδήποτε άλλης πράξης που αφορά εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, πλην της σύστασης υποθήκης, η οποία γίνεται είτε λόγω ενέργειας του υπόχρεου σε δήλωση είτε λόγω ενέργειας τρίτου που έχει έννομο συμφέρον, και δεν έχει υποβληθεί σχετική φορολογική δήλωση, ο Προϊστάμενος του Κτηματολογικού Γραφείου ενημερώνει εντός του επόμενου από τη μεταγραφή μήνα, τη Φορολογική Διοίκηση, για τη μη υποβολή δήλωσης, ενώ με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. ορίζεται ο τρόπος ενημέρωσης της Φορολογικής Διοίκησης. Με τη διάταξη αυτή εκτιμάται ότι θα εντοπίζεται η σχετικά αδήλωτη φορολογική ύλη χωρίς ταυτόχρονα να εμποδίζεται η μεταγραφή στο Κτηματολογικό Γραφείο. Με την ισχύουσα (και καταργούμενη) διάταξη ο μεταγραφοφύλακας αρνείται τη μεταγραφή σύμβασης ή δικαστικής απόφασης ή οποιασδήποτε άλλης πράξης που αφορά εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, πλην της σύστασης υποθήκης, αν δεν προσκομίζεται σε αυτόν αντίγραφο της δήλωσης φόρου μεταβίβασης θεωρημένο από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας υπηρεσίας.
2. Κληρονομιά ακινήτου. Για λόγους ίσης φορολογικής μεταχείρισης εναρμονίζονται οι όροι απαλλαγής από τον φόρο κληρονομίας, για ακίνητο που αποκτάται αιτία θανάτου από σύζυγο ή τέκνο του κληρονομουμένου κατά πλήρη κυριότητα, με τους όρους που ισχύουν για την απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης πρώτης κατοικίας κατά την αγορά ακινήτου. Ετσι, για ακίνητο που αποκτάται αιτία θανάτου από σύζυγο ή τέκνο του κληρονομουμένου κατά πλήρη κυριότητα, εξ ολοκλήρου ή κατά ποσοστό εξ αδιαιρέτου, η απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς ενεργοποιείται εφόσον ο κληρονόμος ή κληροδόχος ή ο σύζυγος αυτού ή οποιοδήποτε από τα ανήλικα τέκνα αυτού δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που θεωρείται ότι καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες. Οι στεγαστικές ανάγκες των δικαιούχων θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των σχετικών ακινήτων και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων είναι: 70 τ.μ. ή 90 τ.μ. για δικαιούχο με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% προσαυξανόμενα κατά 25 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα, κατά 30 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος και κατά 45 τ.μ. για κάθε προστατευόμενο τέκνο του δικαιούχου της απαλλαγής με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%, ανεξάρτητα από την ηλικία του.
3. Χρέη κληρονομούμενου. Τα χρέη του κληρονομούμενου προς το Δημόσιο εκπίπτουν από την αξία της κληρονομιάς, μετά από αίτηση που μπορεί να υποβληθεί από τους κληρονόμους μέχρι την οριστική περαίωση της υπόθεσης. Αν το χρέος έγινε βέβαιο και εκκαθαρισμένο μετά την οριστική περαίωση, η αίτηση μπορεί να υποβληθεί μέσα σε ένα έτος αφότου το χρέος έγινε βέβαιο και εκκαθαρισμένο. Σε κάθε δε περίπτωση η αίτηση δεν μπορεί να υποβληθεί πέραν της δεκαετίας από την υποβολή της δήλωσης και, εφόσον δεν έχει υποβληθεί δήλωση, από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της.
4. Μεταβίβαση αγροτικών εκτάσεων. Αγρότες που απέκτησαν εκτάσεις προς εκμετάλλευση και απαλλάχθηκαν από τον φόρο μεταβίβασης απαγορεύεται να μεταβιβάσουν τις συγκεκριμένες εκτάσεις πριν την πάροδο 15 ετών χωρίς την υποβολή δήλωσης και την εφάπαξ καταβολή ολόκληρου του φόρου που αναλογεί στην κατά τον χρόνο αυτό αξία της έκτασης ή στο δηλωθέν τίμημα, εφόσον αυτό είναι μεγαλύτερο, με βάση τους συντελεστές που ίσχυαν κατά τον χρόνο της απαλλαγής, εκτός αν ο φόρος που αναλογούσε στην αξία του ακινήτου κατά τον χρόνο της απαλλαγής είναι μεγαλύτερος, οπότε καταβάλλεται ο μεγαλύτερος αυτός φόρος.