Για το σκάνδαλο των επιδοτήσεων

Το είχαν κατά καιρούς ψηλαφίσει η νεοελληνική επιθεώρηση, οι σατιρογράφοι, οι νεοελληνικές ταινίες (από το «Υπάρχει και φιλότιμο» μέχρι τον Σταύρο Τσιώλη). Η σχέση πολιτευτή και πολίτη-πελάτη και η μικροδιαφθορά των ενδιάμεσων. Θέμα μείζον, διαχρονικό (όχι όμως όπως το λέει ο Μητσοτάκης). Μια βαθιά παθολογία που εκκινεί από τα υπολείμματα της φεουδαρχίας, πάει στο νεωτερικό κράτος και περνά από τους κύκλους της Μεταπολίτευσης. Η δε εικόνα του αγρότη που λαμβάνει επιδότηση και παίρνει Καγιέν επίσης υπήρξε παροιμιώδης για τη δεκαετία του ’90 ή του 2000, αν και υπήρξε επίσης ισοπεδωτική και άδικη για ένα μεγάλο μέρος αγροτών και κτηνοτρόφων που και απατεώνες δεν ήταν, και το κοινοτικό χρήμα δεν το έτρωγαν – ούτε το τρώνε.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι εξοργιστικοί διάλογοι που έρχονται στο φως επιβεβαιώνουν όχι απλώς ένα αμαρτωλό σχήμα πυραμίδας, αλλά και κάτι που αυτές τις ημέρες δεν έχει θιγεί σε όλες τις όψεις του: πως ταυτόχρονα με ένα κομμάτι του πολιτικού προσωπικού μετοχή έχει και ένα μικρομεσαίο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Προς Θεού, αυτό δεν αφαιρεί τις ευθύνες των κυβερνήσεων του Μητσοτάκη. Εξάλλου η περίοδος 2019-2024 διερευνάται ως αμαρτωλή και πάνω σε αυτή έχει βρει τέρατα η Ευρωπαία Εισαγγελέας.

Μα η πυραμίδα πάντα πέραν της κορυφής έχει και βάση. Η εικοσαετία διαμόρφωσε όρους κυνισμού και επιμόλυνσης σε ένα τμήμα της κοινωνίας. Ο αμοραλισμός αφορά και αγρότες. Η ΕΕ με μια άθλια αρχιτεκτονική πριμοδότησε τη μη ενθάρρυνση και στήριξη της πρωτογενούς παραγωγής. Οι ψαράδες φτάσανε να σπάνε τα καΐκια τους για να πάρουν επιδότηση. Μαζί με την καταστροφική πλεύση, οι εδώ κυβερνήσεις στη μεγάλη τους πλειοψηφία – και με εξαίρεση υπουργούς που και το θέμα ήξεραν, και προσπάθησαν για κάτι καλύτερο, όπως ο βαθύς γνώστης Θανάσης Τσαυτάρης και μετά ο Βαγγέλης Αποστόλου – δεν διαμόρφωσαν ένα σχέδιο ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της υπαίθρου. Η ΚΑΠ απέτυχε, έχει δίκιο το ΚΚΕ. Μαζί με αυτά, ένα πελατειακό δίκτυο, ένας συμπαγής μηχανισμός, υποκατέστησε το κράτος και έφτιαξε παράνομους δεσμούς με τις τοπικές κοινωνίες. Σήμερα τα σκάνδαλα στο αγροτικό όχι απλώς διακυβεύουν τη σχέση της Ελλάδας με την ΕΕ, αλλά και μεταβάλλουν τις δυνατότητες μιας νέας πρωτογενούς παραγωγής.

Η πιάτσα βοά πως με αφορμή τον ΟΠΕΚΕΠΕ θα ελεγχθεί όλο το κοινοτικό χρήμα προς την Ελλάδα. Η χώρα δοκιμάζεται και ως προς την αξιοπιστία της και ως προς τον πυρήνα των θεσμών και ελεγκτικών μηχανισμών της. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ επιταχύνει το ερώτημα: Οι κυβερνήσεις γεννούν τη διαφθορά ή η διαφθορά σκεπάζει διαχρονικά τις κυβερνήσεις; Σε πρώτη φάση ας διερευνηθεί σε εύρος η περίοδος 2019-2024 γιατί εκεί έχει, όπως φαίνεται, πολύ ψωμί.