Προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος, το υπουργείο Εργασίας προχωρεί σε σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του εργοσήμου. Στους σχεδιασμούς του υπουργείου Εργασίας είναι (μεταξύ άλλων) η θέσπιση ανώτερου πλαφόν και πληρωμές μόνο online μέσω πλατφόρμας και τραπεζών, αντί του σημερινού συστήματος που γίνεται μέσω των ΕΛΤΑ.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι πρόσφατοι έλεγχοι έδειξαν μεγάλο αριθμό περιπτώσεων καταφανούς καταστρατήγησης, με εργόσημα αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ να εξαργυρώνονται εντός ενός έτους από εργάτες γης.
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει παραλάβει πόρισμα στο οποίο καταγράφονται 49.000 περιπτώσεις αυθαιρεσιών που σχετίζονται με τις παραπάνω παραβάσεις.
Το πόρισμα
Οι έλεγχοι του ΕΦΚΑ και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας κατέληξαν σε πόρισμα με περιπτώσεις καταστρατήγησης του εργοσήμου, το οποίο έχει φθάσει – πέρα από το υπουργείο – και στα χέρια των αρμόδιων εισαγγελικών Αρχών, καθώς κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκαν εκτός από τις σοβαρές αποκλίσεις στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας και σημαντικές ελλείψεις στις υφιστάμενες προβλέψεις του κανονιστικού πλαισίου.
Ειδικότερα, μία από τις αλλαγές που σχεδιάζονται αφορά την καθιέρωση πλαφόν ασφάλισης προκειμένου να αποφεύγονται περιπτώσεις απάτης, όπου εμφανίζονται εργοδότες να καταβάλλουν σε ανειδίκευτους εργάτες σημαντικά ποσά.
Είναι χαρακτηριστικό πως μεγάλοι παραγωγοί που προμηθεύουν την πρωτεύουσα καθημερινά με αγροτικά προϊόντα υπασφαλίζουν με εργόσημο εργαζόμενους που απασχολούν ως μόνιμους καθημερινά με ωράριο.
Σε σχετικό πόρισμα καταγράφονται 49.000 περιπτώσεις καταστρατήγησης της νομοθεσίας, με εργοδότες που δήλωσαν υπέρογκα ποσά αμοιβής σε εργάτες, αρκετοί εκ των οποίων είχαν παράλληλα εκδώσει εργόσημα αξίας άνω των 15.000 ευρώ για τον καθένα.
Αλλά και περιπτώσεις εξαργύρωσης εργοσήμου αξίας 500.000 ευρώ, χρήματα τα οποία εκπίπτουν από την Εφορία.
Επίσης, εντοπίστηκε εργάτης γης που δηλώθηκε να έχει απασχοληθεί το 2017 από 29 εργοδότες, το 2018 από 58 εργοδότες, το 2019 από 35 εργοδότες και το 2020 από 42 εργοδότες, με συνολικές εργοδοτικές δαπάνες που πλησιάζουν το 1.000.000 ευρώ.
Οι δυσλειτουργίες
Το εργόσημο είναι ένα σχετικά πρόσφατο μέτρο, το οποίο όμως παρουσιάζει σημαντικές δυσλειτουργίες, με αποτέλεσμα πολλοί να είναι οι εργοδότες αλλά και οι εργαζόμενοι που εκμεταλλεύονται όλα αυτά τα χρόνια τις «τρύπες» του συστήματος.
Επισημαίνεται ότι το εργόσηµο καθιερώθηκε το 2012 και αποτελεί ένα εργαλείο μεμονωμένης ασφάλισης, καθώς και µέσο πληρωµής – ασφάλισης για ομάδες εργαζομένων οι οποίες δεν απασχολούνται σε σταθερό εργοδότη.
Διευκολύνει τον εργοδότη – π.χ. ένα απλό νοικοκυριό – να πληρώνει µε νόµιµο τρόπο υπηρεσίες τις οποίες λαμβάνει (οικιακή καθαριότητα, κηπουρικές εργασίες, φύλαξη και µεταφορά παιδιών κ.ά.).
Πρόκειται για ειδικό έντυπο υπό τον τύπο επιταγής µε µοναδικό αριθµό, που εκδίδεται από τον εργοδότη µε τη χρήση του ΑΜΚΑ και του ΑΦΜ και η ελάχιστη ονοµαστική αξία του ξεκινά από τα 5 ευρώ. Οι αμειβόμενοι µε εργόσηµο ασφαλίζονται στον e-ΕΦΚΑ για τους κλάδους σύνταξης, ασθένειας, καθώς και για επικούρηση.
Το ποσό του εργοσήµου αντιστοιχεί στην αµοιβή του εργαζομένου, συµπεριλαµβανοµένων των ασφαλιστικών εισφορών.
Η έκδοση και η εξαργύρωσή του γίνονται από τους συµβεβληµένους φορείς υπηρεσιών πληρωµής (τράπεζες – ΕΛΤΑ).