Εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις ως προς τη διαχείριση του ποινικού σκέλους του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ για τους πρώην υπουργούς Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη εξακολουθούν να καταγράφονται στο νεοδημοκρατικό οικοσύστημα, ελλείψει – ακόμα – κεντρικής γραμμής. Ο χρόνος μετράει αντίστροφα για να ανοίξει τα χαρτιά της η κυβέρνηση, αφού το κατηγορητήριο του ΠΑΣΟΚ (το αίτημα σύστασης προανακριτικής επιτροπής) αναμένεται να κατατεθεί άμεσα – το νωρίτερο στο τέλος αυτής της εβδομάδας.
Με δεδομένο ότι μια σειρά από «παρατσούκλια» και ντροπιαστικοί διάλογοι, που αποτυπώνονται στη δικογραφία της ευρωπαϊκής εισαγγελίας, έχουν μετατραπεί σε… ανάγνωσμα στις πλαζ ή έχουν προκαλέσει χλεύη στα social media, η κυβέρνηση κινείται μέρα – μέρα, προσπαθώντας να μετράει το πως «γράφει» η υπόθεση στην κοινή γνώμη.
Προς το παρόν οι εκτιμήσεις δεν δείχνουν σημαντική κάμψη της ΝΔ, όμως το θέμα είναι ακόμα στην αρχή του. Και έμπειροι αναλυτές συμφωνούν ότι δεν είναι τόσο μια υπόθεση από μόνη της εκείνη που ανατρέπει δεδομένα (όπως τους πολιτικούς συσχετισμούς) αλλά περισσότερο η διαχείρισή του. Συνέβη άλλωστε αυτό με την τραγωδία των Τεμπών, όταν η κυβέρνηση πλήρωσε σε δεύτερο χρόνο μια σειρά από κακούς πολιτικούς χειρισμούς της.
Τα κλεμμένα
Κι αυτό τρομάζει ήδη τη ΝΔ: οι επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν στους επόμενους μήνες, μετά το καλοκαίρι και ανάλογα με τα αποτελέσματα που θα έχει πετύχει ή που δεν έχει φέρει όχι η κυβέρνηση στη συγκεκριμένη αναμέτρηση με το «βαθύ κράτος», όπως η ίδια διακηρύσσει.
Εξ ου και τα «τελεσίγραφα» κάποιων βουλευτών, οι οποίοι φαίνεται ότι κινούνται με ορίζοντα ΔΕΘ. Κυρίαρχη αίσθηση είναι ότι εφόσον η κυβέρνηση δεν κινηθεί με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να εξασφαλίσει την έξοδό της από αυτή την κρίση, μετά και από το πακέτο της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο, τότε θα απελευθερωθούν οριστικά τα εσωτερικά αλληλομαχαιρώματα και οι ανοιχτές, «εκτός γραμμής» παρεμβάσεις. «Πρέπει να γυρίσουμε πίσω τα κλεμμένα το συντομότερο. Και, δεύτερον, να μην αφήσουμε τους αγρότες, τους πολλούς που έχουν ανάγκη, αστήριχτους» λέει βουλευτής Αττικής.
Εκεί δείχνει ότι ρίχνει το βάρος και το Μαξίμου, άρα σε αυτό συμφωνούν όλοι στο γαλάζιο στρατόπεδο: είναι ίσως η πιο καθοριστική παράμετρος που θα κρίνει το κλίμα του επόμενου διαστήματος, ο γρήγορος καταλογισμός και η σταδιακή ανάκτηση όσο των δυνατόν περισσότερων ποσών από τις παράνομες επιδοτήσεις. Και θα είναι εξίσου καθοριστικό για το αφήγημα της κυβέρνησης περί αποτελεσματικότητας (που έτσι κι αλλιώς έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα), το κατά πόσο η ευρωπαϊκή «καμπάνα» για κακοδιαχείριση θα πλήξει τις επιδοτήσεις του 2026, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το πιθανό μέτωπο αντίδρασης ενός κρίσιμου για τη ΝΔ ακροατηρίου.
Οι διασταυρώσεις
Η ειδική task force για την αναζήτηση και την επιστροφή των παράνομων επιδοτήσεων έπιασε δουλειά από την προηγούμενη εβδομάδα, με τις πρώτες συζητήσεις σε επίπεδο επικεφαλής: Οικονομική Αστυνομία και Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και με την εμπλοκή του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη καλούνται να ξετυλίξουν ένα μπλεγμένο κουβάρι.
Το Μαξίμου δεν ζητάει απλώς επίσπευση των ελέγχων αλλά θέλει να υπάρξουν τα πρώτα αποτελέσματα το συντομότερο, καθώς έχει ανάγκη από «επικοινωνιακή» αντεπίθεση. Το έργο της επιστροφής των «κλεμμένων» πάντως κρίνεται σύνθετο, καθώς δεν είναι μόνο ο εντοπισμός των «κόκκινων» ΑΦΜ, αλλά και το πως θα επιστραφούν οι παράνομες επιδοτήσεις ακόμα και με κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων και περιουσιακών στοιχείων – εφόσον είναι εφικτές.
Οι διασταυρώσεις στοιχείων δεν είναι απλή ενέργεια, λόγω του όγκου δεδομένων. Και μέχρι να αρχίσει επισήμως η ΑΑΔΕ να μπαίνει στα ενδότερα του ΟΠΕΚΕΠΕ (σε κτίρια, πληροφοριακά συστήματα, έγγραφα), όπως προβλέπεται στη ρύθμιση που αναμένεται να ψηφιστεί στη Βουλή, το βάρος πέφτει στην Οικονομική Αστυνομία.
Το πρόστιμο
Ξεχωριστό κεφάλαιο είναι το πρόστιμο που επιβλήθηκε στη χώρα (ύψους 415 εκατ ευρώ) για κακοδιαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ την περίοδο 2016-2023. Γι’ αυτό θα υπάρξει προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προκειμένου να μειωθεί.
Ήδη όμως απειλεί με μείωση τις μελλοντικές αγροτικές ενισχύσεις. Εξ ου και η αποτελεσματικότητα του επιχειρησιακού πλάνου για την ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθεισών αγροτικών επιδοτήσεων από την task force συνδέεται άμεσα με τα δεδομένα «βάρη» του προστίμου: όσο μεγαλύτερο αποτέλεσμα υπάρξει στην ανάκτηση των παράνομων επιδοτήσεων, τόσο μικρότερο θα είναι τελικά το δημοσιονομικό αποτύπωμα του προστίμου.
Με τα λόγια του υφυπουργού στον πρωθυπουργό, Θανάση Κοντογεώργη (Ertnews), ένας μέρος του προστίμου 415 εκατ. «θα καλυφθεί από τις ανακτήσεις», ένα άλλο «θα προσβληθεί δικαστικά» και ο τελικός συμψηφισμός «θα γίνει μελλοντικά με τις αγροτικές επιδοτήσεις».