Οταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Βουλή, την περασμένη Τετάρτη, έλεγε στον Νίκο Ανδρουλάκη ότι «θα τα συζητήσουμε όλα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ», μιλώντας δηκτικά για τον ρόλο του ΠΑΣΟΚ «στην οικοδόμηση πελατειακών σχέσεων στην αγαπημένη μας Κρήτη» δεκαετίες πριν, φωτογράφιζε τις προθέσεις του. Στον χθεσινό «πρωινό καφέ» στο Μαξίμου, όταν ο ίδιος άνοιξε τα χαρτιά του στους συνεργάτες του, επιβεβαιώθηκαν όσοι έβλεπαν από την προηγούμενη εβδομάδα τη ζυγαριά να γέρνει προς μία Εξεταστική, αντί μιας Προανακριτικής Επιτροπής για το σκάνδαλο. Ο ελιγμός του Μαξίμου με έρευνα – πολιτικού χαρακτήρα και όχι ανακριτικού – από την ίδρυση του ΟΠΕΚΕΠΕ το 1998 και όχι μόνο για τα χρόνια της διακυβέρνησης της ΝΔ, τα οποία αφορά η δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, μαρτυρά ότι αναζητούνταν διέξοδος με το μικρότερο δυνατό ρίσκο. Η πρόταση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ η οποία κατατίθεται άμεσα, μάλλον σήμερα Τρίτη, ερμηνεύεται από τους πολιτικούς αντιπάλους της ως επιλογή διάχυσης ευθυνών και συμψηφισμού. Μαρτυρά σίγουρα ότι η κυβέρνηση είχε ανάγκη να δείξει ότι διατηρεί πρωτοβουλία κινήσεων, προλαβαίνοντας το προαναγγελθέν από το ΠΑΣΟΚ κατηγορητήριο με κακουργήματα για τους Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη.
Εσωκομματικές ισορροπίες
Από την πρώτη στιγμή η πολιτική διαχείριση ήταν δύσκολη για την κυβερνητική πλειοψηφία, απειλώντας ενδοκυβερνητικές και εσωκομματικές ισορροπίες. Για περίπου τέσσερις εβδομάδες φαινόταν άλλωστε ότι υπάρχει διχογνωμία: όσοι θεωρούσαν ότι ήταν στενά τα (πολιτικά) περιθώρια για απόρριψη μιας Προανακριτικής και όσοι επέμεναν ότι εφόσον δεν διακρίνονται στοιχεία που να συνιστούν ποινική ευθύνη δεν χρειάζονται φοβικές κινήσεις. Χωρίς ποτέ να σπάσει ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Μαξίμου και Βορίδη – Αυγενάκη, οι δύο πρώην υπουργοί υποστήριζαν εξαρχής ότι δεν έχουν τελέσει αξιόποινες πράξεις ενώ δεν ήταν διατιθέμενοι, εφόσον συστηνόταν Προανακριτική, για απευθείας παραπομπή στο Δικαστικό Συμβούλιο ανεξάρτητα από τα στοιχεία – κατά το μοντέλο Τριαντόπουλου και Καραμανλή.
Τι έδειξαν οι μετρήσεις
Στο Μαξίμου ζυγίστηκαν και οι κυλιόμενες μετρήσεις (από τα πρώτα 24ωρα των αποκαλύψεων καταγραφόταν ένα 60%+ που δεν έριχνε το βάρος μόνο στη ΝΔ αλλά διαχρονικά) αλλά και το πολιτικό κόστος από τυχόν ενέργειες εκτός γραμμής στη μυστική ψηφοφορία που προβλέπεται για την Προανακριτική. Μετά την ντρίμπλα με την οποία η κυβέρνηση επιδιώκει την αποφυγή περαιτέρω αδιεξόδου και μια ευκαιρία να αντιπαρατεθεί πολιτικά για να επουλώσει πληγές στο τραυματισμένο αφήγημα περί αποτελεσματικότητάς της στην αναμέτρηση με το βαθύ κράτος, οι διαδικασίες διερεύνησης εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο και όχι άμεσα. Αυτό πυροδοτεί άλλη μία συζήτηση, αυτή για τον κίνδυνο παραγραφής αδικημάτων. «Επί δικών μας ημερών άλλαξε το Σύνταγμα και δεν τίθεται ζήτημα αποσβεστικής προθεσμίας» υποστήριξε ο Παύλος Μαρινάκης. Το Σύνταγμα πράγματι άλλαξε το 2019, όμως ο εφαρμοστικός νόμος έφτασε προ λίγων μηνών με αποτέλεσμα να υπάρχουν δύο ερμηνείες: όσοι λένε ότι αφετηρία είναι η αναθεώρηση και όσοι θεωρούν ότι οι αλλαγές μετράνε από τον εφαρμοστικό νόμο και μετά. Εξού και οι εντεταλμένοι της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αναφέρουν πως δυνητικά υπάρχει ερμηνεία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε παραγραφή, ενώ πηγές της αντιπολίτευσης λένε ότι «επέρχεται παραγραφή αν δεν ασκηθεί δίωξη από τη Βουλή έως τις 6 Οκτωβρίου 2025» τουλάχιστον για την υπογραφή Βορίδη το 2019.
Οι αντιδράσεις
Η επιλογή του Μαξίμου για Εξεταστική προκάλεσε πυρ ομαδόν της αντιπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ κατήγγειλε «οργανωμένο σχέδιο συγκάλυψης» και διαδικασία «πλυντήριο». Ο ΣΥΡΙΖΑ χρεώνει στην κυβέρνηση ότι πετάει «την μπάλα στην εξέδρα», λέγοντας ότι «οι απειλές Βορίδη – Αυγενάκη έπιασαν τόπο».