Εχει νόημα να πηγαίνουμε πιο συχνά πίσω από την πραγματικότητα περιρρέουσας γκρίνιας και ηθικολογικής καταστροφολογίας, που συνιστά αυτό το οποίο ονομάζουμε πολιτική ζωή, σε θετικές ειδήσεις και σε όντως οραματικές διακηρύξεις. Γι’ αυτό σήμερα επιτρέψτε μου την αναφορά στην προχθεσινή διάλεξη, στην Κρήτη, ενός σημαντικού έλληνα επιστήμονα. Του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη, καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ και μέλος του Εργαστηρίου Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης του σπουδαίου αυτού αμερικανικού πανεπιστημίου.
Η διάλεξη του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη δόθηκε στα Χανιά και είχε θέμα την τεχνητή νοημοσύνη, τη θεωρία των παιγνίων και τον Σαίξπηρ! Λυπάμαι πολύ που δεν είχα τη δυνατότητα να ακούσω την ομιλία του. Με εντυπωσίασε, πάντως, η δήλωσή του στους δημοσιογράφους που τον περίμεναν. Ο καθηγητής Δασκαλάκης δεν στάθηκε στην ηθικολογική κινδυνολογία όσων παριστάνουν ότι φοβούνται τις κατακτήσεις της τεχνολογίας. Και μίλησε για την ανάγκη η χώρα να βρεθεί πάνω στο κύμα της τεχνολογικής εξέλιξης που το επόμενο διάστημα θα είναι ραγδαία.
«Ανθρώπινος νους και τεχνητός νους είναι πιστεύω συμπληρωματικές δυνάμεις», εξήγησε στους δημοσιογράφους. «Πρέπει όλοι μας να προσαρμοστούμε στις εξελίξεις όπως σε κάθε τεχνολογική επανάσταση – και, τελικά, το μέλλον το ελέγχουμε εμείς. Θεσμικά δεν είμαστε έτοιμοι, πρέπει να δουλέψουμε πάρα πολύ σε αυτό. Χρειάζεται θωράκιση για το ποιες είναι οι ορθές χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης. Εξαρτάται πάρα πολύ με το αν πάρουμε τις σωστές αποφάσεις ώστε να μη χάσουμε αυτό το τρένο της καινούργιας τεχνολογικής επανάστασης. Είναι νομίζω υπαρξιακής σημασίας για την Ελλάδα, αν το χάσουμε αυτό το τρένο θα είναι πολύ αργά» (zarpanews.gr).
Τι λέει ο καθηγητής Δασκαλάκης; Οτι ο κόσμος προχωρά γρήγορα. Οτι η χώρα μας μπορεί να ανταποκριθεί στις ταχύτητές του. Αλλά για να το κάνει πρέπει πρώτη να ανταποκριθεί η πολιτική. Αντί όμως τα πολιτικά κόμματα να συμβάλουν στη θεσμική συγκρότηση ενός περιβάλλοντος που θα μπορούσε να βρεθεί στο προπύργιο της τεχνολογικής ανάπτυξης, περιορίζονται σε ό,τι δεν θέλει ιδιαίτερο κόπο: στην γκρίνια. Δείτε, π.χ., τι συμβαίνει με την εκπαίδευση στη χώρα. Τα κόμματα ασχολούνται πώς θα υπονομεύσουν την ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση, πώς θα προασπίσουν το συνδικαλιστικό χάλι του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου και πώς θα κολακέψουν τους νέους, που λόγω ηλικίας και εμπειριών είναι ευάλωτοι στη ρητορική της καταστροφής.
Η ρητορική της καταστροφής, αντανακλαστικά, φαίνεται ότι έχει προσβάλει και τα ΜΜΕ – ιδίως την τηλεόραση και το Διαδίκτυο. Οι θετικές προτάσεις απαιτούν κόπο και γνώση. Αντίθετα, η γκρίνια είναι εύκολη και υπάρχει σε υπεραπόθεμα. Η χώρα ήταν τυχερή στην ατυχία της. Την περασμένη δεκαετία γλίτωσε την καταστροφή και, σήμερα, η οικονομία της ανατάσσεται. Ωστόσο, μια σταθερά ορίζει το μέλλον της – κι αυτή είναι η υπονόμευση της σταθερότητας, ο φόβος της επιστροφής στην αβεβαιότητα, στην υπόσχεση που έχει για την πολιτική ο κομματικός κατακερματισμός της αντιπολίτευσης και η πιθανότητα ο κατακερματισμός αυτός να εκφραστεί εκλογικά.
Ολα αυτά παρασύρουν μακριά από την ουσία. Ποια είναι η ουσία; Την περιγράφει ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, και προτείνω να την προσέξουμε:
«Η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί το ανθρώπινο κεφάλαιό της, να το αναπτύξει και να το προσελκύσει πίσω στη χώρα. Οι Ελληνες της διασποράς στο επιστημονικό επίπεδο είναι πολύ σημαντικοί επιστήμονες και στον χώρο των επιχειρήσεων. Αυτό το ανθρώπινο κεφάλαιο πρέπει να το διασυνδέσει η χώρα με το ανθρώπινο δυναμικό και το ταλέντο που υπάρχει μέσα στη χώρα, να το συνδυάσει με ανταγωνιστικούς τομείς στους οποίους μπορεί να επενδύσει».
Καθεστωτικές συμπεριφορές
Βαρυσήμαντη παρέμβαση κατά της κυβέρνησης για τον ΟΠΕΚΕΠΕ έκανε ο παλαιός υπουργός του Κώστα Καραμανλή, Σάββας Τσιτουρίδης. Ο πρώην υποψήφιος «θεσσαλονικάρχης» της ΝΔ αποκηρύσσει «ρεμούλες, αγρότες και μη αγρότες με μίζες, κομματάρχες και λοιπά παράσιτα» και κάνει λόγο για «καθεστωτικές κουλτούρες και συμπεριφορές όπως εκείνες όσων μας κυβερνούν» (Αθήνα 984, 17/7/2025).
Αλλά γιατί χθες ο Σάββας Τσιτουρίδης. Γιατί εμφανίστηκε σαν ρεπατζής του κατακαλόκαιρου, όταν άλλοι αντιμητσοτακικοί νυν και τέως πολιτικοί έχουν μεγαλύτερη εμβέλεια; Πιθανότατα επειδή βιάζεται να πάρει θέση στο κόμμα που ετοιμάζει ο Αντώνης Σαμαράς (ή ο Αλέξης Τσίπρας;).
Αλλά ο σημερινός οργισμένος λόγος του δεν σκεπάζει το παρελθόν του. Ο εν λόγω είχε δύο φορές αποπεμφθεί από την κυβέρνηση Καραμανλή. Το 2004, πολύ νωρίς, παραιτήθηκε από υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης (δηλαδή τον παραίτησαν) επειδή ο γιος του είχε πάρει μετεγγραφή από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Πάντειο. Λίγα χρόνια μετά, το 2007, ο Τσιτουρίδης «παραιτήθηκε» ξανά από υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, αυτή τη φορά έπειτα από την έρευνα του εισαγγελέα για χρηματιστηριακές πράξεις στενού του συνεργάτη. Εκτοτε, συναναστράφηκε με πολλούς αντισυστημικούς των συστημάτων (μέχρι και με τον Νίκο Νικολόπουλο), χωρίς αποτέλεσμα.
Με τι είχε συνυφανθεί η πολιτεία του; Μα με εμπλοκή σε πράξεις που υποδήλωναν «καθεστωτικές κουλτούρες και συμπεριφορές».