Μπορώ να προβλέψω τις αντιδράσεις που θα υπάρξουν από τη δυσμενή, για τα συμφέροντά μας, εξέλιξη στο θέμα της προμήθειας μαχητικών Eurofighter από την Τουρκία. Θα είναι ένα μείγμα θρήνου και κατηγοριών, επειδή η κυβέρνηση δεν το εμπόδισε και επέτρεψε να συμβεί. Αυτό είναι το σύνηθες ρεπερτόριο σε τέτοιες περιπτώσεις, ανεξαρτήτως από τη βασιμότητά του. Αφενός είναι συνήθεια και παράδοση να τροφοδοτούμε ψευδαισθήσεις για τις δυνατότητές μας και αφετέρου είναι μεγάλη ευκολία για τον εκάστοτε αντιπολιτευόμενο. Δεν χρειάζεται να μπλέξεις με τα δύσκολα, δεν χρειάζεται δηλαδή να προσπαθήσεις να καταλάβεις τη νέα κατάσταση και να σταθμίσεις τα δικά μας συμφέροντα μέσα σε αυτή. Πηγαίνεις κατευθείαν στο «λυσάρι» (γυμνασιακή ορολογία της δεκαετίας του 1970) και διαλέγεις από τα στερεότυπα: ολιγωρία, αδιαφορία, ανικανότητα, βλακεία, προδοσία, ολόκληρη γκάμα υπάρχει για όλα τα γούστα! Ετσι κι αλλιώς, πόσοι είναι εκείνοι που θα κάτσουν να εξετάσουν τη θέση σου; Για τους πολλούς αρκεί ότι φώναξες και διαμαρτυρήθηκες.
Το ζήτημα δεν είναι υπόθεση έντασης και μαχητικότητας εκ μέρους μας. Οι συνθήκες και το περιβάλλον είναι αυτά που έχουν αλλάξει. Δεν είναι λοιπόν το θέμα πόσο θα υψώσουμε τη φωνή ή αν θα βροντήξουμε το χέρι στο τραπέζι τόσο δυνατά, που οι άλλοι θα λερώσουν τα παντελόνια τους και ξαφνικά μέσα στην αίθουσα του συμβουλίου «θα ευωδιάσει η άνοιξη», για να δανειστώ τον στίχο του ποιητή. Αυτά είναι παιδαριώδη πράγματα, μπορεί ο κ. Αυτιάς να είναι σήμερα ευρωβουλευτής, αλλά η γεωπολιτική της Ευρώπης δεν έχει γίνει πρωινάδικο. Δεν έχει νόημα πια η κλασικού τύπου «εθνικά υπερήφανη στάση» με τις γνωστές κορόνες. Η λογική της ξεπεράστηκε από την πραγματικότητα και αν εμείς επιμένουμε σε αυτή, το μόνο που πετυχαίνουμε είναι η απομόνωσή μας.
Ο κόσμος αλλάζει, με τρόπο ο οποίος θέτει σε νέα βάση την ασφάλεια της Ευρώπης – με την ευρύτερη έννοια, όχι αποκλειστικά η ΕΕ. Οχι μόνο καλείται η Ευρώπη να πληρώσει ένα μέρος του κόστους για την ασφάλειά της, μέσω του ΝΑΤΟ, αλλά και οι απειλές που δέχεται για την ασφάλειά της αποκτούν υψηλή προτεραιότητα. Διότι, ας πούμε, εντάξει με την Ουκρανία, αυτή η καημένη δεν πρόλαβε ούτε το ΝΑΤΟ ούτε την ΕΕ. Με τις χώρες της Βαλτικής όμως τι γίνεται αν ο Πούτιν κάνει εκεί την επόμενη κίνηση; Διαπιστώνουμε την αγωνιώδη ανταπόκριση της Ευρώπης στις περικοπές του προϋπολογισμού της ΕΕ, καθώς και στα προγράμματα στρατιωτικής συνεργασίας που βάζει μπροστά, όπως το SAFE – που εμείς το σνομπάραμε επειδή παίζουμε σε κατώτερη κατηγορία. Διαπιστώνουμε τον επείγοντα χαρακτήρα του προβλήματος ασφαλείας και στο ΝΑΤΟ, ο γενικός γραμματέας του οποίου μεταμορφώθηκε σε μαϊμουδάκι του Τραμπ για τις ανάγκες της πρόσφατης συνόδου του Οργανισμού και έκανε τούμπες όταν του το ζητούσε ο ντάντι.
Ερχόμαστε, λοιπόν, εμείς σε αυτό το περιβάλλον να απαιτήσουμε από την κοινοπραξία του Eurofighter (Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία) να μην πουλήσουν σε ένα άλλο μέλος του ΝΑΤΟ, την Τουρκία, για τους δικούς μας γνωστούς λόγους. Με τη λογική, υποθέτω, ότι αν εξηγήσουμε τα απαράγραπτα ελληνικά δίκαια στον Κιρ Σταρμερ με τον σωστό τρόπο και τα καταλάβει, τότε θα πει και θα λαλήσει: «Ντάξει, ρε παιδιά, ό,τι θέλετε εσείς! Δε πα να κλείσει το ρημάδι το εργοστάσιο στα Μίντλαντς και να μείνουν άνεργοι δυο-τρεις χιλιάδες ψηφοφόροι του Φάρατζ; Χαλάλι σας!».
Το υπόβαθρο στο οποίο στηριζόταν το πλέγμα των αμυντικών σχέσεων της Δύσης άλλαξε, την ώρα μάλιστα που οι απειλές από το περιβάλλον και αυξάνονται και οξύνονται. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε, αντί να επαναλαμβάνουμε μηχανικά τα τροπάρια του παρελθόντος, είναι να σκεφτούμε τις θέσεις μας και τα συμφέροντά μας μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα και αναλόγως να προσαρμόσουμε και την πολιτική μας. Βεβαίως, ο καθένας δικαιούται να πιστεύει ότι εμείς οφείλουμε να επιμείνουμε σε αυτά που ξέρουμε και με τα οποία έχουμε βολευτεί τόσα χρόνια, κι ας αλλάζει ο κόσμος. Στην περίπτωση αυτή, όμως, μόνο τρεις εξηγήσεις μπορούν να υπάρχουν για όποιον υιοθετεί τη συγκεκριμένη στάση: Α) Δεν γνωρίζει το θέμα. Β) Δεν έχει τη δυνατότητα να το καταλάβει. Γ) Εξαπατά σκοπίμως εκείνους στους οποίους απευθύνεται. Λυπάμαι, αλλά τέταρτη επιλογή δεν υπάρχει…