Τι γυρεύουν έργα των Πάμπλο Πικάσο, Ζαν-Μισέλ Μπασκιά και Νταϊάν Αρμπους σε μια ιστοσελίδα δημοπρασιών που δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνες των μεγάλων οίκων δημοπρασιών και με τιμές εκκίνησης που παραπέμπουν σε ευκαιρία;
Η περιγραφή εν πρώτοις θυμίζει απάτη και με τόσα περιστατικά πλαστών και απάτης να κάνουν την εμφάνισή τους ολοένα και συχνότερα, η καχύποπτη αντιμετώπισή της μοιάζει λογική. Αν δε προσθέσει κάποιος στην αφήγηση ότι εμπλέκονται στην υπόθεση αστέρες του Χόλιγουντ, όπως ο Λεονάρντο ντι Κάπριο, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες η ιστορία να είναι αποτέλεσμα μυθοπλασίας. Κι όμως η «Αυτοπροσωπογραφία (1982) και το κολάζ «Κόκκινος άνδρας Ενα» (1982) του Ζαν – Μισέλ Μπασκιά, το «Παιδί με μια χειροβομβίδα-παιχνίδι» (1962) της Νταϊάν Αρμπους και το «Κεφάλι ταύρου και κανάτα» (1939) του Πάμπλο Πικάσο είναι τα τέσσερα έργα που δημοπρατούνται από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών μέσω του οίκου δημοπρασιών Gaston and Sheehan στο Πφλούγκερβιλ του Τέξας, καθώς συνδέονται με ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς παγκοσμίως και αφορά το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Μαλαισίας.
Πρόκειται για έργα υψηλού επιπέδου – όπως επισημαίνουν στον ιστότοπο artnews ειδικοί στον χώρο της τέχνης – με τιμές εκκίνησης που απέχουν αρκετά από τις υψηλές εκτιμήσεις των οίκων δημοπρασιών, γεγονός που καθιστά τη συγκεκριμένη διαδικασία – η οποία πραγματοποιείται μόνο διαδικτυακά και έως τις 4 Σεπτεμβρίου – ιδιαιτέρως ελκυστική.
Πιο συγκεκριμένα το κολάζ του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά πωλήθηκε προς 3,5 εκατ. δολάρια από τους Sotheby’s το 2009 και το 2012 αγοράστηκε προς 9,4 εκατ. δολάρια από την γκαλερί Helly Nahmad, με χρήματα από παραποιημένη έκδοση ομολόγων του μαλαισιανού ταμείου, ενώ η τιμή εκκίνησης στην τρέχουσα δημοπρασία έχει οριστεί στα 2,975 εκατ. δολάρια. Το έργο του Πικάσο αγοράστηκε το 2014 προς 3,28 εκατ. δολάρια με χρήματα που προήλθαν από την πώληση ομολόγων και δωρίστηκε στον Λεονάρντο Ντι Κάπριο μαζί με το κολάζ του Μπασκιά και τη φωτογραφία της Αρμπους. Να σημειωθεί ότι μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου ο ηθοποιός παρέδωσε στις Αρχές τα έργα που είχε πάρει ως δώρο.
Στην εν εξελίξει δημοπρασία η τιμή εκκίνησης είναι 850.000 δολάρια. Και η φωτογραφία της Αρμπους αν και αγοράστηκε από εμπλεκόμενο στο σκάνδαλο προς 750.000 δολάρια, η πώλησή της ξεκινά από τις 4.400 δολάρια.
Ενώ τα έσοδα από τις ομοσπονδιακές κατασχέσεις συνήθως καταλήγουν στο υπουργείο Οικονομικών, τα κεφάλαια από την πώληση περιουσιακών στοιχείων που συνδέονται με την υπόθεση του συγκεκριμένου σκανδάλου θα διατεθούν για άτομα που ζημιώθηκαν από το σκάνδαλο του μαλαισιανού ταμείου το οποίο εξέδωσε ομόλογα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη βοήθεια επενδυτικών τραπεζών όπως η Goldman Sachs. Τα χρήματα, όμως, αντί να επενδυθούν σε έργα, εκτράπηκαν μέσω offshore εταιρειών, ψεύτικων συμβολαίων και τραπεζικών λογαριασμών σε πολυτελή ακίνητα, γιοτ, έργα τέχνης, επώνυμα αγαθά και παραγωγή ταινιών, όπως «Ο Λύκος της Γουόλ Στριτ» στην οποία πρωταγωνίστησε ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο.