Την περασμένη Τρίτη 5/8/2025 πραγματοποιήθηκε μία εξαιρετική διάλεξη στο Φιλοσοφικό Καφενείο της Μελβούρνης, στο μεγάλο, κομψό και φιλόξενο κτήριο της Παλλακωνικής Αδελφότητας «Ο Λεωνίδας» στο Brunswick.
Το θέμα της ήταν η πάντα επίκαιρη κάθε εποχής και ίσως η πιο φημισμένη τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη».
Τη διάλεξη έδωσε ο ταλαντούχος και δόκιμος επιστήμονας, καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου La Trobe κ. Christopher Gribbin.
Ο ίδιος κατά τη δεύτερη περίοδο, διηύθυνε επιδέξια την πλατιά φιλοσοφική συζήτηση που ακολούθησε, απαντώντας σε όλες τις ερωτήσεις του μεγάλου και ενθουσιασμένου εκλεκτού ακροατηρίου του, που έζησε νοερά την τραγωδία της Αντιγόνης η οποία υποστήριζε τους νόμους των θεών και αντιμετώπισε την κρίση σύμφωνα με τους νόμους του ανθρώπου.
Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή συνεχίζει να γοητεύει και να συγκινεί το κοινό μέχρι και σήμερα, προσφέροντας μια διαχρονική εξέταση της ανθρώπινης εμπειρίας και των παγκόσμιων αγώνων που όλοι μας αντιμετωπίζουμε. Η «Αντιγόνη» θα παραμένει μία αξιολογότατη ελληνική τραγωδία που θα διδάσκεται και θα ανεβαίνει αδιάκοπα σε όλα τα θέατρα του Κόσμου και όπου υπάρχουν αυτά, υπάρχει και αυτό που λέμε σήμερα Πολιτισμός.
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ
Η Αντιγόνη, η ηρωίδα της πιο σημαντικής τραγωδίας του Σοφοκλή, υπήρξε από καιρό ένα ισχυρό σύμβολο ανεξαρτησίας και αντίστασης. Αρνείται να υποταχθεί στον τύραννο της Θήβας, το θείο της Κρέοντα, όταν απαγορεύει την ταφή του νεκρού αδελφού της, Πολυνείκη. Σε μια εποχή όπου ο κομφορμισμός (ή συμβατισμός) αστυνομεύεται και επιβάλλεται όλο και περισσότερο, η στάση της Αντιγόνης είναι μια σημαντική υπενθύμιση των αρετών της δράσης αρχών.
Ταυτόχρονα, το πείσμα της Αντιγόνης οδηγεί τελικά όχι μόνο στη δική της πτώση αλλά και στο θάνατο εκείνων που αγαπά. Αν και η βεβαιότητα συχνά προκαλεί τον θαυμασμό μας, ο Σοφοκλής προειδοποιεί ότι ποτέ δεν είναι απαλλαγμένη από κινδύνους. Ο χορός τραγουδά ότι «ο Δίας απεχθάνεται ιδιαίτερα την καυχησιολογία ενός μεγάλου στόματος» (127-8). Ο ηλικιωμένος μάντης Τειρεσίας τονίζει ότι τα λάθη είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους. Το σημαντικό είναι να είσαι ανοιχτός στο να αλλάξεις γνώμη.
Είναι ο γιος του Κρέοντα, ο Αίμονας, που εκφράζει πιο άμεσα την αξία της ταπεινοφροσύνης. Προειδοποιεί ευγενικά τον ευθύ πατέρα του: «Μην αντέχεις αυτή τη μοναδική συνήθεια του νου, να νομίζεις ότι αυτό που λες και τίποτα άλλο δεν είναι αληθινό» (705-6).
Και η συμβουλή που ακολουθεί – «δεν είναι ντροπή για έναν άνθρωπο, ακόμα κι αν είναι σοφός, να μαθαίνει πολλά πράγματα και να μην είναι πολύ άκαμπτος» (710-11).
Αυτό μπορεί να χρησιμεύσει ως προσωπικό ρητό και σύνθημα, αλλά και το ένθερμο μήνυμα της Αντιγόνης του Σοφοκλή. Μελετούμε την Αντιγόνη και στοχεύουμε συνάμα να συνεχίσουμε το τολμηρό και ειλικρινές θάρρος της ηρωίδας του Σοφοκλή, διατηρώντας παράλληλα την αρετή της ανοιχτόμυαλης ταπεινότητας.
THE MESSAGE OF SOPHOCLES’ ANTIGONE
Antigone, the heroine of Sophocles’ most influential tragedy, has long been a powerful symbol of independent-mindedness and resistance. She refuses to submit to the tyrant of Thebes, her uncle Creon, when he prohibits the burial of her fallen brother Polynices. In an age when conformism is increasingly policed and enforced, Antigone’s stance is an important reminder of the virtues of principled action.
At the same time, Antigone’s stubbornness leads eventually not just to her own downfall but also to the deaths of those she loves. Though certainty often invites our admiration, Sophocles warns that it is never free from danger. The chorus sings that “Zeus especially loathes the boasts of a big mouth” (127–8). The aged soothsayer Tiresias stresses that making mistakes is common to all humans; the important thing is to be open to changing one’s mind.
It is Creon’s son Haemon who expresses the value of humility most directly. He gently warns his forthright father, “Do not bear this single habit of mind, to think that what you say and nothing else is true” (705–6). And the advice that follows – “it is no shame for a man, even if he be wise, to learn many things and not be too inflexible” (710–11).
This may serve as a personal motto to remind us as a warm message of Sophocles’ tragedy. We study Antigone and we aim to carry forward the bold and outspoken courage of Sophocles’ heroine while at all turns sustaining the virtue of open-minded humility.
The post Η αρετή της ανοιχτόμυαλης ταπεινότητας appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.