Πριν από δύο χρόνια, η Ισπανία έγραψε ιστορία στο γήπεδο, αλλά και εκτός αυτού. Ήταν 20 Αυγούστου του 2023 όταν η εθνική ομάδα γυναικών ποδοσφαίρου κατέκτησε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο της ιστορίας της, νικώντας την Αγγλία με 1-0 στο στάδιο Αυστραλία του Σίδνεϊ, μπροστά σε περισσότερους από 75.000 θεατές.
Το γκολ της Όλγκα Καρμόνα στο 29ο λεπτό της αναμέτρησης σφράγισε τη νίκη, σε μια διοργάνωση που χαρακτηρίστηκε από τη FIFA ως η καλύτερη στην ιστορία του γυναικείου Μουντιάλ. Ήταν μια στιγμή δόξας, μια εθνική ανάταση, ένα αθλητικό θαύμα – όμως, ταυτόχρονα, αποτέλεσε το έναυσμα για κάτι βαθύτερο: έναν αγώνα για σεβασμό, ισότητα και αξιοπρέπεια των γυναικών στον αθλητισμό.
Από τον θρίαμβο στην καταγγελία
Εκείνη η μέρα θα έπρεπε να μείνει στη μνήμη όλων μόνο για τον τίτλο. Όμως σημαδεύτηκε από μια εικόνα που ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο: τον απρόκλητο και χωρίς συναίνεση φιλί που έδωσε ο τότε πρόεδρος της Ισπανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Λουίς Ρουμπιάλες, στην Τζένιφερ Ερμόσο κατά τη διάρκεια της απονομής των μεταλλίων.
Αυτό το φιλί, μπροστά στις κάμερες, πυροδότησε μια κοινωνική καταιγίδα. Αντί να γιορτάζεται ο τίτλος, η δημόσια συζήτηση στράφηκε στην έμφυλη βία, τη συναίνεση και την κατάχρηση εξουσίας. Η Ερμόσο, με θάρρος, κατήγγειλε την πράξη και ξεκίνησε μια δικαστική διαδικασία που ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2025 με την καταδίκη του Ρουμπιάλες σε 18 μήνες προστίμου για σεξουαλική επίθεση.
Το hashtag #SeAcabó (Τελείωσε) έγινε σύμβολο. Οι συμπαίκτριές της, γυναίκες ποδοσφαιρίστριες από όλο τον κόσμο, οργανώσεις και χιλιάδες πολίτες στάθηκαν στο πλευρό της, ζητώντας τέλος στην ανοχή του σεξισμού στον αθλητισμό.
Αλλαγές, αντιδράσεις και μια νέα αρχή
Η κρίση προκάλεσε αναταραχή και στο εσωτερικό της ομάδας. Ο προπονητής Χόρχε Βίλντα –που είχε δεχτεί στο παρελθόν επικρίσεις για τη διοίκηση και την αντιμετώπιση των παικτριών– απομακρύνθηκε από τη θέση του τον Σεπτέμβριο του 2023. Στη θέση του τοποθετήθηκε η Μόντσε Τομέ, η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε ποτέ την τεχνική ηγεσία της εθνικής ομάδας.
Η ομάδα, παρά τις αναταράξεις, συνέχισε να γράφει ιστορία: κατέκτησε το Nations League το 2024, και πήρε το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού το 2024.
Όμως, περισσότερο κι από τους τίτλους, η Ισπανία κατέκτησε κάτι πιο σημαντικό: τον σεβασμό. Το Μουντιάλ της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας δεν ήταν απλώς μια αθλητική επιτυχία. Ήταν μια συλλογική αφύπνιση. Μια στιγμή που αποκάλυψε πώς ο θρίαμβος των γυναικών μπορεί ακόμη να επισκιάζεται από το βάρος της πατριαρχίας και της κατάχρησης εξουσίας.
Το ποδόσφαιρο ως εργαλείο αλλαγής
Για πολλές από τις παίκτριες, η νίκη στο Σίδνεϊ δεν ήταν απλώς η ανταμοιβή για χρόνια προσπάθειας σε ένα άνισο σύστημα. Ήταν μια δήλωση δύναμης και ανεξαρτησίας. Ο αγώνας τους ενάντια στις διακρίσεις, στη σιωπή και στο φόβο μετατράπηκε σε παγκόσμια αφορμή για διάλογο και αλλαγή στις συνθήκες του γυναικείου αθλητισμού.
«Μα κοιτάξτε μας τώρα. Κοιτάξτε το γυναικείο ποδόσφαιρο, κοιτάξτε πόσο μακριά φτάσαμε μέσα σε λίγα χρόνια», είχε δηλώσει τότε η διευθύντρια ποδοσφαίρου της FIFA, Σαράι Μπάρεμαν. Λόγια που αποτυπώνουν το πνεύμα της εποχής: το ποδόσφαιρο γυναικών δεν είναι πια περιθώριο – είναι παρόν και μέλλον.
Δύο χρόνια μετά: τι μένει;
Σήμερα, δύο χρόνια μετά, ο αγώνας συνεχίζεται. Οι Ισπανίδες πρωταθλήτριες του 2023 έχουν γίνει σύμβολα όχι μόνο του αθλητισμού αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Έδειξαν ότι οι γυναίκες δεν είναι πια πρόθυμες να σιωπούν. Και ότι κάθε αγώνας στο γήπεδο μπορεί να φέρει μαζί του κι έναν αγώνα έξω απ’ αυτό.
Το Μουντιάλ του 2023 ήταν μια υπενθύμιση: ότι ακόμη κι όταν οι γυναίκες κατακτούν τον κόσμο, πρέπει να παλέψουν για να αναγνωριστούν ισότιμα. Και ότι, τελικά, ο μεγαλύτερος τίτλος είναι η αξιοπρέπεια. Η μάχη έχει μόλις αρχίσει…