Σχετικά ζεστό και με περιορισμένες βροχοπτώσεις, θα είναι το φετινό φθινόπωρο σύμφωνα με την εποχική πρόγνωση της ΕΜΥ. Τα αριθμητικά μοντέλα εκτιμούν, ότι στην Ελλάδα, οι μέσες θερμοκρασίες του τριμήνου, Σεπτέμβριος- Οκτώβριος-Νοέμβριος, θα είναι 0,5-1 βαθμό Κελσίου πάνω από τις κανονικές για την εποχή, ενώ τοπικά στις ανατολικές και νότιες περιοχές, εκτιμούν ότι οι βροχοπτώσεις θα είναι σχετικά μειωμένες, αναφέρει.
Όπως εξηγεί, «για το φθινόπωρο 2025 (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος – Νοέμβριος), έχουμε επιλέξει, για παρουσίαση και σχολιασμό, τις αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές, της θερμοκρασίας στα 2m, του υετού (βροχή-χιόνι), των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, καθώς και τις αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια, έτσι όπως αυτές προκύπτουν, τόσο από το μακροπρόθεσμο μοντέλο του ECMWF, όσο και από το σύστημα πολλαπλών μοντέλων (multi-modelsystem).
Στη δυτική Ελλάδα οι μέσες θερμοκρασίες του τριμήνου θα είναι 1-2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τις κανονικές
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η κλιματολογία, τόσο του ECMWF όσο και όλων των μοντέλων που συνθέτουν το multi-modelsystem, αναφέρεται στην περίοδο 1993-2016, δηλαδή οι τιμές που παρουσιάζονται αφορούν αποκλίσεις από τις μέσες τιμές της περιόδου αυτής.
(Οι χάρτες είναι διαθέσιμοι από την υπηρεσία C3S (Copernicus) και μπορούν να αναζητηθούν μαζί και με τα αποτελέσματα όλων των μοντέλων και των παραμέτρων που υλοποιούν το C3Smulti-modelsystem στην ιστοσελίδα: https://climate.copernicus.eu/charts/packages/c3s_seasonal/, καθώς και μέσω της ιστοσελίδας του ECMWF).
Προγνωστικοί χάρτες – «Θερμό θερινό μοτίβο»
Ακολουθούν προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του multi-modelsystem με τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας για το Φθινόπωρο 2025 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/2025
Και τα δύο μοντέλα, ECMWF και multi-model, συνεχίζουν και για το φθινόπωρο το θερμό θερινό μοτίβο, προβλέποντας θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας γενικά πάνω από την Ευρώπη, με μόνη εξαίρεση την περιοχή μεταξύ Ισλανδίας-Γροιλανδίας, όπου εμφανίζονται πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις.
Σύμφωνα με το ECMWF, οι θετικές αποκλίσεις στις περισσότερες Ευρωπαϊκές περιοχές προβλέπεται ότι θα κυμαίνονται από 0,5 μέχρι 1 βαθμό Κελσίου, ενώ τοπικά στα βόρεια της Σκανδιναβίας, αλλά και σε πολλές περιοχές στα κεντρικά και νότια, όπως στην Ισπανία, την Ιταλία, τα Βαλκάνια, την Τουρκία και τοπικά στην ανατολική Μεσόγειο θα ξεπερνούν το 1 βαθμό και μπορεί να φθάνουν και τους 2 βαθμούς Κελσίου. Η μόνη διαφωνία του multi-model είναι ότι οι περιοχές που θα δουν θετικές αποκλίσεις πάνω από 1 βαθμό Κελσίου θα είναι λιγότερες από αυτές που εκτιμά το ECMWF
Ιδιαίτερα θερμές συνθήκες στην Ελλάδα
Εστιάζοντας στην Ελλάδα, και τα δύο μοντέλα, ECMWF και multi-model, εξακολουθούν και για το Φθινόπωρο να δίνουν ισχυρό σήμα (πιθανότητα >80%), για ιδιαίτερα θερμές συνθήκες, προβλέποντας ότι οι μέσες θερμοκρασίες του τριμήνου Σεπτέμβριος-Οκτώβριος-Νοέμβριος θα είναι πάνω από τις κανονικές, συγκλίνοντας μάλιστα στην εκτίμηση, ότι στη δυτική Ελλάδα οι μέσες θερμοκρασίες του τριμήνου θα είναι 1-2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τις κανονικές. Το ECMWF εκτιμά το ίδιο και για τις υπόλοιπες περιοχές, όμως το multi-model φαίνεται πιο συγκρατημένο, εκτιμώντας θετικές αποκλίσεις από 0.5-1 βαθμό.
Γενικά, όπως έχουμε σημειώσει και στο παρελθόν, οι όποιες διαφοροποιήσεις παρατηρούνται μεταξύ ECMWF και multi-model, είναι αναμενόμενες, ακριβώς λόγω της δομής του multi-model ως σύνθεσης κλιματικών μοντέλων. Φυσικά η «σύγκλιση» αυτών των μοντέλων ενισχύει την «βεβαιότητα» της πρόγνωσης.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του multi-modelsystem με τις αποκλίσεις του υετού (βροχή-ή χιόνι) για το Φθινόπωρο 2025 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/202
Αναφορικά με τον υετό, και τα δύο μοντέλα, ECMWF multi-model, συμφωνούν ότι το πιο πιθανό το σενάριο είναι, στις νότιες περιοχές της Ευρωπαϊκής ηπείρου να επικρατήσουν σχετικά μειωμένες βροχοπτώσεις. Για τις πολύ βόρειες περιοχές (Σκανδιναβική) εκτιμούν ότι ο υετός θα είναι μάλλον αυξημένος, σαν αποτέλεσμα μιας γενικά κυκλωνικής κυκλοφορίας που διαφαίνεται στην περιοχή, με βάση τους χάρτες MSLP και 500 hPa, που παρατίθενται παρακάτω. Τέλος, μάλλον κανονικές συνθήκες προβλέπονται για την ενδιάμεση ζώνη (κεντρο-βόρειες περιοχές).
Για την Ελλάδα, και τα δύο μοντέλα συμφωνούν ότι στα ανατολικά και νότια οι βροχοπτώσεις θα είναι μάλλον μειωμένες, ενισχύοντας την άποψη ότι αυτό θα συμβεί τελικά. Διαφοροποιούνται κάπως στις υπόλοιπες περιοχές, όπου το multi model προβλέπει μειωμένο υετό, ενώ το ECMWF κανονικό.
Επειδή, σε μεγάλο βαθμό, οι διεργασίες στην ατμόσφαιρα καθοδηγούνται από την κυκλοφορία στα 500hPa, παρατίθενται και οι προγνωστικοί χάρτες (ECMWF και multi–modelsystem) με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στο επίπεδο αυτό.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του multi-modelsystem με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στα 500hPa για το Φθινόπωρο 2025 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/2025
Στα 500hPa, τόσο από το ECMWF, όσο και από το multi-model, προβλέπονται θετικές αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών πάνω από την Ευρωπαϊκή ήπειρο, που σημαίνει ότι, θα κυριαρχήσουν οι υψηλές πιέσεις και κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. Επίσης, υπάρχει σύγκλιση των δύο μοντέλων ως προς το μέγεθος αυτών των θετικών αποκλίσεων, ενώ δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις και ως προς την χωρική τους κατανομή. Επιπλέον, η διάταξή τους υπονοεί ότι στις πολύ βόρειες ευρωπαϊκές (Σκανδιναβική) περιοχές θα υπάρχει κυκλωνική κυκλοφορία, δικαιολογώντας την πρόγνωση για τοπικά αυξημένο υετό εκεί.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του multi-modelsystem με τις αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής (βαρομετρικής) πίεσης στην επιφάνεια (MSLP) για το Φθινόπωρο 2025 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/2025
Στους χάρτες της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια, και τα δύο μοντέλα συμφωνούν, για αρνητικές αποκλίσεις στην περιοχή της βόρειας Σκανδιναβικής. Συμφωνούν επίσης, για θετικές αποκλίσεις σε μια περιοχή που εκτείνεται από το Β. Ατλαντικό Ωκεανό, στις δυτικές και νότιες ηπειρωτικές περιοχές και τη δυτική και κεντρική Μεσόγειο, με το ECMWF να εκτιμά ότι στο βόρειο Ατλαντικό αυτές θα είναι τοπικά μεγαλύτερες. Οι σχετικά υψηλές πιέσεις, που παρά τις χωρικές μικροδιαφοροποιήσεις, προβλέπονται γενικά, και από τα δύο μοντέλα, για την ευρύτερη περιοχή της Ελλάδας, μάλλον δεν ευνοούν την μεγάλη συχνότητα κυκλωνικών συστημάτων στην περιοχή.
Κλείνοντας, θα αναφερθούμε στους δύο σημαντικούς κλιματικούς παράγοντες, την ταλάντωση του βόρειου Ατλαντικού και το El Niño.
Όσον αφορά στην ταλάντωση του βόρειου Ατλαντικού (North Atlantic Oscillation – ΝΑΟ), η οποία επηρεάζει σημαντικά τον καιρό τους χειμερινούς μήνες στην Ευρώπη, αλλά και στη βόρεια Αμερική, η ουδέτερη κατάσταση που προβλέπονταν για τη θερινή περίοδο φαίνεται ότι θα συνεχισθεί και το φθινόπωρο.
Σχετικά με την ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού Ωκεανού (ENSO), που αποδεδειγμένα επηρεάζει την ατμοσφαιρική κυκλοφορία σε παγκόσμιο επίπεδο, η προγνωστική εκτίμηση, που διαφαίνονταν αρχικά, για μία, έστω ασθενή, φάση El Niño κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, σταδιακά αναθεωρήθηκε. Mε βάση τον παρακάτω προγνωστικό χάρτη του ECMWF, παρατηρώντας τις αρνητικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας στην περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού μεταξύ Αυστραλίας και των δυτικών ακτών της νότιας Αμερικής (Περού – Εκουαδόρ), ειδικά στην «κρίσιμη» περιοχή Niño 3.4 (5°N-5°S, 120°W-170°W), εκτιμάται τάση ασθενούς φάσης La Niña. Σημειώνεται ότι αναφερόμαστε σε μέση κατάσταση του τριμήνου Σεπτέμβριος – Οκτώβριος – Νοέμβριος 2025».
Προγνωστικός χάρτης του ECMWF με τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας (Sea Surface Temperature – SST) για το Φθινόπωρο 2025 (3-month average), με αρχικές τιμές της 01/08/2025
Η ΕΜΥ υπενθυμίζει ότι «η μακροπρόθεσμη/εποχική πρόγνωση προσπαθεί να περιγράψει την τάση εξέλιξης της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας σε ολόκληρες ηπείρους ή σε ολόκληρο τον πλανήτη. Συνεπώς οι εποχικές προγνώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με σχετική επιφύλαξη, λαμβάνοντας υπόψη, ότι το αποτέλεσμά τους θα αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου αναφοράς τους (40 – 60%), σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται απορριπτικά, αποκλείοντας την προοπτική βελτίωσής τους».