Από το 2026, όσοι ενδιαφέρονται να νοικιάσουν ακίνητο θα πρέπει να προσκομίζουν στους ιδιοκτήτες μια νέα «βεβαίωση καλοπληρωτή» (ή «βεβαίωση φερεγγυότητας»), που θα αποδεικνύει ότι δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Δημόσιο, τράπεζες ή ΔΕΚΟ. Το πιστοποιητικό αυτό θα εκδίδεται μέσω του Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, το οποίο θα λειτουργήσει πιλοτικά στις αρχές του 2026. Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2026.
Ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας, εξηγεί ότι η ιδέα της βεβαίωσης φερεγγυότητας μπορεί να έχει λογική βάση μόνο για περιπτώσεις στρατηγικών κακοπληρωτών. «Οι ιδιοκτήτες έχουν ήδη τη δυνατότητα να καλυφθούν μέσα από τον Τειρεσία των ενοικιαστών», σημειώνει, τονίζοντας ότι είναι «μαύρη λίστα κακοπληρωτών που αναμένεται να λειτουργήσει, καθώς είναι μια πρωτοβουλία που προωθεί η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβριο του 2024, και θα ενημερώνεται αυτόματα με κάθε λύση μίσθωσης».
«Ακόμη και αυτός ο Τειρεσίας θα πρέπει να λειτουργεί με σαφείς προϋποθέσεις και δικλείδες ασφαλείας, ώστε να αποφεύγεται η άδικη καταχώριση ενοικιαστών ως κακοπληρωτών», επισημαίνει. Και προσθέτει: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τέτοια φαινόμενα όντως υφίστανται. Το κρίσιμο ερώτημα, όμως, είναι αν είναι δίκαιο να αντιμετωπίζονται όλοι οι πολίτες σαν στρατηγικοί κακοπληρωτές, μέσω ενός πιστοποιητικού που δεν περιορίζεται στα απλήρωτα ενοίκια αλλά συνδέεται με όλες τις οικονομικές τους υποχρεώσεις».
Ο κ. Μπάκας παραθέτει τα κάτωθι στοιχεία:
- Ληξιπρόθεσμα χρέη στον ΕΦΚΑ 45 δισ. ευρώ
- Οφειλές στην Εφορία άνω των 115 δισ. ευρώ
- «Κόκκινα» δάνεια 10,43 δισ. ευρώ στις τράπεζες και 59,43 δισ. ευρώ στους servicers
- 1,5 εκατ. πολίτες έχουν ήδη υποστεί κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, ενώ άλλα 2 εκατ. απειλούνται με ανάλογα μέτρα.
«Σε αυτό το περιβάλλον, το πιστοποιητικό δεν θα ξεχωρίζει τον συνεπή από τον ασυνεπή, αλλά τον οικονομικά ενήμερο από τον οικονομικά πιεσμένο», υπογραμμίζει. «Ο κίνδυνος είναι να δημιουργηθεί μια νέα μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, όπου η πρόσβαση στη στέγη θα εξαρτάται από αριθμούς σε μητρώα και όχι από την πραγματική συνέπεια του ενοικιαστή».
Η ουσία, όπως τονίζει, δεν είναι να επιβαρυνθούν οι ενοικιαστές με νέα πιστοποιητικά, αλλά να θωρακιστούν οι ιδιοκτήτες με αποτελεσματικά εργαλεία. «Με τη νέα διαδικασία Διαταγής Απόδοσης Μισθίου, ο ιδιοκτήτης μπορεί να κινηθεί γρήγορα και να αποφύγει τις πολυετείς δικαστικές καθυστερήσεις», λέει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, αναφέρεται και στην ασφάλιση ενοικίου (rental insurance) που αναπτύσσεται και στην Ελλάδα: «Με ετήσιο κόστος από 100 ευρώ, καλύπτεται ο ιδιοκτήτης από απώλειες λόγω κακοπληρωμής ή ανεργίας του ενοικιαστή, διασφαλίζοντας την πληρωμή ακόμα και σε περίπτωση απρόβλεπτων γεγονότων».
Τέλος, ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates θέτει ζήτημα προσωπικών δεδομένων: «Αν η βεβαίωση γίνει στην πράξη υποχρεωτική, τότε το αν κάποιος έχει οφειλές στην Εφορία ή σε μια τράπεζα θα καθορίζει αν μπορεί να νοικιάσει σπίτι. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πληρώνει το ενοίκιο του και το αντίστροφο».