Η αντίστροφη μέτρηση για το Ταμείο Ανάκαμψης έχει ξεκινήσει. Σε 12 μήνες η Ελλάδα πρέπει να ολοκληρώσει 194 ορόσημα, αν θέλει να κλειδώσει και το τελευταίο ευρώ από τις δόσεις του προγράμματος. Οι αρμόδιες υπηρεσίες και τα υπουργεία καλούνται να πατήσουν γκάζι με την κυβέρνηση να ποντάρει και στο «μπόνους» των συνολικά 10 εκατ. ευρώ που θα μοιραστούν οι δημόσιοι υπάλληλοι που εμπλέκονται στη διαχείριση του «Ελλάδα 2.0».
Τα μεγαλύτερα εμπόδια στην απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης εντοπίζονται στο δανειακό σκέλος, καθώς τους τελευταίους μήνες καθυστερούν οι υπογραφές νέων δανειακών συμβάσεων είτε για γραφειοκρατικούς λόγους είτε λόγω έλλειψης σοβαρού επενδυτικού ενδιαφέροντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι το έκτο αίτημα εκταμίευσης που υποβλήθηκε στην Κομισιόν τον Ιούλιο αφορά μόνο επιχορηγήσεις ύψους 2,1 δισ. ευρώ, έπειτα από την εκπλήρωση 39 νέων οροσήμων και στόχων και δεν περιλαμβάνει το δανειακό σκέλος καθώς δεν είχε καλυφθεί το ορόσημο των 9 δισ. ευρώ σε συμβασιοποιημένα δάνεια, με το ποσό να κινείται στα 7,5-8 δισ. ευρώ. Έτσι, το επόμενο αίτημα πληρωμής αφορά μόνο δάνεια ύψους 1,8 δισ. ευρώ, που είναι η εκκρεμότητα από το 6ο αίτημα και στόχος είναι να κατατεθεί έως τον Οκτώβριο, εφόσον καλυφθεί το προαπαιτούμενο των 9 δισ. ευρώ.
Μέχρι το τέλος του έτους θα ακολουθήσει το έβδομο διπλό αίτημα για συνολικά 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,7 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ δάνεια. Για την εκταμίευση αυτών των ποσών πρέπει να καλυφθούν 23 ορόσημα για τις επιχορηγήσεις και 5 ορόσημα για τα δάνεια.
Νέα αναθεώρηση
Παράλληλα, δρομολογείται νέα αναθεώρηση του ελληνικού σχεδίου τον Οκτώβριο, λίγους μήνες μετά την προηγούμενη που τροποποίησε 108 έργα και ορόσημα. Με τη νέα αναθεώρηση θα αλλάζουν οι διατυπώσεις για τα ορόσημα ανάλογα με τις ανάγκες, ενώ θα προχωρήσουν και απεντάξεις έργων και ανακατανομές στόχων για να ολοκληρωθεί με επιτυχία το πρόγραμμα. Σήμερα η Ελλάδα έχει απορροφήσει το 59% των συνολικών πόρων του Ταμείου, με 21,3 δισ. ευρώ (9,94 δισ. σε επιχορηγήσεις και 11,4 δισ. σε δάνεια). Άν εγκριθεί το 6ο αίτημα, το ποσοστό θα ανέβει στο 65% και το ποσό θα φτάσει στα 23,4 δισ. ευρώ. Το 2026 θα γίνουν τα δύο τελευταία αιτήματα. Το όγδοο αίτημα απαιτεί την κάλυψη 30 οροσήμων και μέχρι τις 31 Αυγούστου 2026 θα πρέπει να έχει υποβληθεί και το ένατο και τελευταίο αίτημα που απαιτεί τον αριθμό-ρεκόρ των 130 οροσήμων για τις επιχορηγήσεις και των έξι οροσήμων για τα δάνεια.
Το βάρος πέφτει κυρίως στα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με 33 και 24 ορόσημα αντίστοιχα, ενώ κομβικό ρόλο θα έχουν επίσης τα υπουργεία Οικονομικών, Υγείας, Υποδομών, Ανάπτυξης και Κοινωνικής Συνοχής. Ανάμεσα στις εμβληματικές μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν είναι η έγκριση ειδικών χωροταξικών πλαισίων για τουρισμό, ΑΠΕ και βιομηχανία, η πλήρης υλοποίηση του νέου δικαστικού χάρτη, η αναδιοργάνωση του σιδηροδρομικού τομέα, αλλά και η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης.
Το στοίχημα
Το μεγάλο στοίχημα παραμένει ο «μετασχηματισμός» των επιχορηγήσεων σε δαπάνες έργων. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πληρωμές 10,18 δισ. ευρώ (το 41% του συνόλου) επί προϋπολογισμού ενταγμένων έργων 25 δισ. ευρώ. Απομένει να απορροφηθούν 8 δισ. ευρώ από το ΤΑΑ, μέχρι τον Αύγουστο της επόμενης χρονιάς. Ο πήχης για το 2026 ανεβαίνει κατακόρυφα και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο θα φτάσει στα 16,7 δισ. ευρώ, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών. Από αυτά, 7,2 δισ. ευρώ αφορούν έργα του Ταμείου Ανάκαμψης.