Καθώς η μεταπολεμική γενιά των Ελλήνων μεταναστών στην Αυστραλία γερνά, η άνοια έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο πιεστικά υγειονομικά και κοινωνικά ζητήματα της παροικίας μας.
Για πολλούς από εμάς και τις οικογένειές μας, η πρόκληση είναι βαθιά προσωπική — οι Ελληνοαυστραλοί δεύτερης γενιάς, που βρίσκονται τώρα στα μέσα των 50 και 60 ετών, τα παιδιά εκείνων των πρωτοπόρων που ήρθαν στην άλλη άκρη της Γης για να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τις οικογένειές τους, βρίσκονται πλέον στον ρόλο του φροντιστή για τους γονείς τους, και ορισμένοι της τρίτης γενιάς και για τους παππούδες τους.
Για να αντιμετωπίσει αυτή την πραγματικότητα, η ΦΡΟΝΤΙΔΑ (Fronditha Care) διοργανώνει την ημερίδα «Μία Ανοιχτή Συζήτηση για την Άνοια – Η προσωπική, κοινωνική και νομική διάσταση της και όσα χρειάζεται να γνωρίζετε» (An Open Discussion on Dementia – The personal, social and legal impact of dementia and what you need to know), την Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου, στο Oakleigh Grammar.
Με αφορμή την ημερίδα, ο «Νέος Κόσμος» μίλησε με τον Δρ Αθανάσιο Κοκκινιά, ψυχίατρο στο Royal Melbourne Hospital, με ειδικότητα και στην Ψυχογηριατρική, και την Γεωργία Τζεμπετζή, Διευθύντρια Ποιότητας & Κλινικής Φροντίδας στη ΦΡΟΝΤΙΔΑ.
Οι συγκεκριμένοι ειδικοί θα βρεθούν στο Πάνελ της ημερίδας μαζί με τον δικηγόρο Χρήστο Ντόλκα και την Mandy Ha, Συντονίστρια Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της Dementia Australia, για να εξετάσουν την κατάσταση από πολλαπλές οπτικές — ιατρική, συναισθηματική, κοινωνική και νομική — προσφέροντας μια ολιστική κατανόηση του τι σημαίνει η άνοια για τα άτομα και τις οικογένειές τους.
«Η ΑΝΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΥΧΝΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΙΚΙΑ ΜΑΣ»
Ο Δρ Κοκκινιάς είπε στον «Νέο Κόσμο» ότι η ημερίδα που διοργανώνει η ΦΡΟΝΤΙΔΑ θα ωφελήσει μία σύνθεση διαφορετικών ανθρώπων, μεταξύ των οποίων «τα ίδια τα άτομα που νιώθουν ότι μπορεί να αρχίζουν να υποφέρουν από άνοια και θέλουν να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες για τον εαυτό τους» αλλά και «μέλη οικογενειών του και φροντιστές, και ιδιαίτερα οι σύζυγοι και τα παιδιά».
Η συζήτηση, εξηγεί, θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τα παιδιά των Ελλήνων μεταναστών της μεταπολεμικής περιόδου.
«Είναι σημαντικό η γενιά που βρίσκεται κάτω από τη γενιά που υποφέρει από άνοια να ενθαρρυνθεί να έρθει, επειδή χρειάζεται να έχει όσο το δυνατόν περισσότερη πληροφόρηση αν πιστεύει ότι οι γονείς του βρίσκονται σε αυτή τη διαδρομή γνωστικής έκπτωσης».
Η άνοια, άλλωστε, όπως εξηγεί, είναι ιδιαίτερα συχνή στην παροικία μας, λόγω δημογραφικών παραγόντων.
Η ημερίδα θα καλύψει την πολυπλοκότητα της πάθησης. «Οι άνθρωποι είναι πολύ διαφορετικοί στον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν την πάθηση, και πολλά εξαρτώνται από την προσωπικότητα του ατόμου πριν αρρωστήσει… αλλά εξαρτάται επίσης και από την επίδραση της άνοιας στο ίδιο το άτομο».
«Η άνοια μπορεί, για παράδειγμα, να τους κάνει παρανοϊκούς ή να τους κάνει πολύ καχύποπτους απέναντι στα μέλη της οικογένειάς τους ή σε άλλους ανθρώπους. Η ίδια η πάθηση μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στην αναζήτηση και την αποδοχή βοήθειας».
Κύρια θέματα της παρουσίασης του Δρ Κοκκινιά περιλαμβάνουν τη διάγνωση της άνοιας, τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων μορφών άνοιας, τις συνέπειές τους και τις διαθέσιμες θεραπείες.
Ο ευρύτερος αντίκτυπος της άνοιας συχνά περνά απαρατήρητος, σημείωσε ο Δρ. Κοκκινιάς, και εκτός κι αν κάποιος έχει φροντίσει ή εμπλακεί μ’ ένα με άτομο που πάσχει από άνοια, μπορεί να παραβλέψει και να υποτιμήσει το βάρος που σηκώνουν εκείνοι που τους φροντίζουν.
Μια ακόμη συνηθισμένη παρανόηση αφορά την εικόνα της άνοιας, είπε ο Δρ. Κοκκινιάς.
«Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται την άνοια, συνήθως έχουν στο μυαλό τους τη νόσο Αλτσχάιμερ, επομένως θεωρούν ότι η άνοια αφορά τις δυσκολίες μνήμης. Όμως η άνοια μπορεί να εκδηλωθεί με πολύ διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τον τύπο. Μερικές φορές παρουσιάζεται με αλλαγές στην προσωπικότητα ή στις γνωστικές λειτουργίες, ή ακόμη και με καθαρά ψυχιατρικά συμπτώματα, όπως ψευδαισθήσεις ή παραλήρημα».
Η αποδοχή βοήθειας μπορεί επίσης να αποτελεί πρόκληση για πολλούς ασθενείς και οικογένειες.
«Μερικές φορές μπορεί να μην είναι καν ο ίδιος ο ασθενής που αρνείται. Μπορεί να είναι ο φροντιστής που δεν θέλει εξωτερική βοήθεια».
Το ζήτημα είναι να καταφέρεις να πείσεις τον έναν ή τον άλλον ότι υπάρχει βοήθεια και ότι η ζωή μπορεί να γίνει λίγο πιο εύκολη, εξήγησε.
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ
Οι βασικές προκλήσεις στην παροχή ποιοτικής φροντίδας, σύμφωνα με την κα Γεωργία Τζεμπετζή – Διευθύντρια Ποιότητας & Κλινικής Φροντίδας, ΦΡΟΝΤΙΔΑ, προέρχονται από το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πολλά για τα συμπτώματα, τα σημάδια και την πορεία της άνοιας και πώς αυτή θα εκδηλωθεί.
«Δεν γνωρίζουν δηλαδή, πώς θα εξελιχθεί η άνοια, ποια συμπτώματα θα εμφανιστούν και ποιες συμπεριφορές θα παρουσιάσει ο ασθενής στην πορεία. Υπάρχει σημαντική έλλειψη ενημέρωσης μέσα στην κοινότητα, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ξαφνιάζονται, να σοκάρονται και να μπερδεύονται. Αυτό συχνά οφείλεται στο ό,τι δεν έχουν λάβει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Μερικές φορές, οι οικογένειες έρχονται στον χώρο μας χωρίς να έχουν κάνει ουσιαστική έρευνα ή χωρίς να είχαν πρόσβαση νωρίτερα σε πληροφορίες για το τι να περιμένουν».
Η κα Τζεμπετζή κατανοεί ότι πρόκειται για πολύ δύσκολες συζητήσεις. «Όμως, όταν πραγματοποιούνται —κι εμείς συνήθως τις κάνουμε κατά την εισαγωγή—, προετοιμάζουν τόσο τους ανθρώπους όσο και τις οικογένειες. Η μετάβαση στη φροντίδα αποτελεί ορόσημο και σοκαριστικό γεγονός για οποιονδήποτε. Φανταστείτε, αν έχετε άνοια, και να μεταβαίνετε σε έναν άγνωστο χώρο με άγνωστους ανθρώπους».
Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να υπάρχει κάποια προετοιμασία για το τι να περιμένουν, ώστε να μην κατακλύζονται από όλες αυτές τις αλλαγές, συνεχίζει η κα Τζεμπετζή.
«Σε κάποιους ανθρώπους η πορεία της άνοιας μπορεί να εκτείνεται για χρόνια με ήπια συμπτώματα στα πρώτα στάδια. Αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις η επιδείνωση είναι τόσο γρήγορη που οι οικογένειες δεν έχουν την ευκαιρία να κατανοήσουν τι συμβαίνει, και τότε πραγματικά κατακλύζονται από την κατάσταση».
Η ΖΩΗ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ
Η ζωή δεν τελειώνει με την άνοια, τονίζει.
«Αλλά το άτομο, το δικό σας άτομο, αλλάζει. Οπότε πρέπει να αναγνωρίσετε το γεγονός ότι ο αγαπημένος σας άνθρωπος αλλάζει και πρέπει να προσαρμοστείτε. Θα έλεγα στην κοινότητα ότι αυτό δεν είναι το “τέλος”. Είναι ένας διαφορετικός τρόπος ζωής, όπου θα χρειαστεί να προσαρμοστείτε στις αλλαγές της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς που θα δείτε στους αγαπημένους σας».
«ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ»
Συχνά βλέπει την απαγοήτευση μελών της οικογένειας όταν ο αγαπημένος τους άνθρωπος που πάσχει από άνοια δεν τους αναγνωρίζει. Αισθάνονται ότι δεν τους αγαπάει πια.
«Αυτό δεν ισχύει. Πρόκειται για μια λειτουργία του εγκεφάλου που έχει διαταραχθεί. Μπορεί να έχουν ξεχάσει το όνομά σας ή το πρόσωπό σας, αλλά ποτέ δεν ξεχνούν το συναίσθημα που τους προκαλέσατε».
Αν τα παιδιά τους τούς φέρνουν χαρά, αυτή η χαρά θα παραμείνει, εξηγεί.
«Tο άτομο που πάσχει από άνοια μπορεί να μην αναγνωρίζει πρόσωπα ή ονόματα, αλλά θα το δείτε να χαμογελάει μόλις μπει ο γιος ή η κόρη του, ή όταν έρχεται μια αγαπημένη σύζυγος ή ένας αγαπημένος σύζυγος. Το συναίσθημα είναι εκεί. Το ίδιο συμβαίνει και σε αντίθετες περιπτώσεις. Όταν πρόκειται για σχέσεις κακοποίησης, βλέπεις επίσης το άτομο να εμφανίζει σημάδια φόβου, αγωνίας όταν εμφανίζεται το άτομο που τους κακοποίησε».
Αυτά είναι τα θέματα που θα αναπτύξει μεταξύ άλλων, στην ημερίδα η Διευθύντρια Ποιότητας & Κλινικής Φροντίδας, της ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ μαζί με την περιγραφή των κοινών συμπτωμάτων αλλά και τις πιο συχνές στρατηγικές που χρησιμοποιούν για να υποστηρίξουν έναν άνθρωπο που πάσχει από άνοια.
«Υπάρχει έντονη συζήτηση γύρω από τη δυνατότητα του ατόμου να λαμβάνει αποφάσεις, το επίπεδο ρίσκου, αλλά και τη διατήρηση της αξιοπρέπειας στις επιλογές του — δηλαδή την ανεξαρτησία και την αυτονομία που πρέπει να προστατεύουμε όσο το δυνατόν περισσότερο».
Η άνοια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το άτομο έχει χάσει τη δυνατότητα να παίρνει οποιοδήποτε είδος αποφάσεων για τον εαυτό του.
«Μερικές φορές —και το βλέπουμε σε ελληνικές οικογένειες—, τα παιδιά, οι σύζυγοι υπερβαίνουν τα όρια. Προστατεύουν υπερβολικά τον αγαπημένο τους και παίρνουν ακόμη και μικρές αποφάσεις, όπως τι ρούχα θα φορέσει. Πρέπει να αφήνουμε κάποιες αποφάσεις στο ίδιο το άτομο, έτσι ώστε η αξιοπρέπεια να διατηρείται και να μην νιώθει εντελώς ανήμπορος».
«Αν υπήρχε ένα μήνυμα που το κοινό θα μπορούσε να κρατήσει», τονίζει η Γεωργία, «είναι ότι η γνώση είναι δύναμη. Όσο περισσότερο γνωρίζουμε τι να περιμένουμε, τόσο καλύτερα μπορούμε να προετοιμαστούμε και να συνεργαστούμε με την ομάδα υγειονομικής φροντίδας. Έτσι, όλοι βρισκόμαστε στην ίδια πλευρά και δημιουργούμε ένα σχέδιο θεραπείας και φροντίδας που είναι πραγματικά χρήσιμο. Για να γίνουμε αληθινοί συνεργάτες στη φροντίδα, πρέπει πρώτα να εφοδιαστούμε με γνώση»
Η Ημερίδα υπόσχεται να αποτελέσει μια ουσιαστική πηγή πληροφόρησης και στήριξης για οποιονδήποτε επηρεάζεται —άμεσα ή έμμεσα— από την άνοια, μέσα στην παροικία μας.
Δεν πρόκειται μόνο για μια ενημερωτική εκδήλωση — είναι μια ευκαιρία για τους συμπάροικους να συνομιλήσουν άμεσα με ειδικούς, να θέσουν ερωτήσεις και να μοιραστούν εμπειρίες.
Για τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα της άνοιας, η εκδήλωση υπόσχεται σαφήνεια, καθοδήγηση και τη διαβεβαίωση ότι δεν είναι μόνοι.
Πότε: Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου 2025, 11.30πμ. – 1.30μμ.
Πού: Αίθουσα Συνεδρίων, Oakleigh Grammar
Είσοδος: Δωρεάν – για κρατήσεις θέσεων ακολουθήστε τον σύνδεσμο εδώ.
The post Μύθοι και πραγματικότητα για την άνοια: Τι λένε οι ειδικοί appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.