Μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου, και έπειτα από πολλές αναβολές, αναμένεται να δημοσιευθεί στη Διαύγεια η προκήρυξη του διαγωνισμού για τη δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων (ΦΑΕΑ). Ο Φορέας έχει σχεδιαστεί με τον ν. 4738/2020 για να μπορούν να μεταβιβάζονται σε αυτόν προσημειωμένα ακίνητα που συνδέονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές ευάλωτων νοικοκυριών, προκειμένου οι οφειλέτες να συνεχίσουν να ζουν στα σπίτια τους (πρώτη κατοικία).
Η κυριότητα του ακινήτου θα περνά στον Φορέα έναντι τιμήματος που θα ανέρχεται στο 70% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Στη συνέχεια, θα νοικιάζει ξανά στον οφειλέτη την κατοικία για 12 χρόνια, με το κράτος να καλύπτει μέρος του ενοικίου. Υπό την προϋπόθεση πληρωμής του ενοικίου, η ιδιοκτησία του ακινήτου θα ξαναπερνά στον οφειλέτη στο πέρας της 12ετίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι θέμα ημερών να προχωρήσει η διαδικασία προκήρυξης του διαγωνισμού, αφού διενεργείται επανέλεγχος των οικονομικών στοιχείων από συμβουλευτικές εταιρείες. Οι ίδιες εταιρείες θα «τρέξουν» τόσο την προκήρυξη του διαγωνισμού, όσο και τη σύμβαση, που θα πρέπει στη συνέχεια να ψηφιστεί στη Βουλή. Σημειώνεται ότι το έργο του ΦΑΕΑ έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επομένως θα πρέπει να προχωρήσει γρήγορα.
Κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, οι ενδιαφερόμενες εταιρείες θα υποβάλουν δεσμευτικές προσφορές και θα επιλεγεί μία εξ αυτών για να λειτουργήσει την υπηρεσία. Από τα μέτρα που είχε λάβει η κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του 2024, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν δεσμευθεί να συνεισφέρουν στη δημιουργία του Φορέα με κεφάλαια 100 εκατ. ευρώ συνολικά (25 εκατ. ευρώ έκαστη), με τα οποία θα μπορέσει να ξεκινήσει η λειτουργία του.
Παρά το γεγονός ότι μέχρι ένα σημείο το ενδιαφέρον από ιδιωτικές εταιρείες για τη δημιουργία του Φορέα ήταν περιορισμένο, αρμόδιες πηγές αναφέρουν στα «ΝΕΑ» ότι αυτό δεν ισχύει πλέον. Αντιθέτως, όπως τονίζουν, το ενδιαφέρον είναι ζωηρό και είναι ζήτημα ημερών αυτό να επισημοποιηθεί με την υποβολή δεσμευτικών προσφορών. Νωρίτερα εντός του έτους, είχε αναφερθεί ενδιαφέρον από την Bain Capital (κεφάλαια από τις ΗΠΑ) και τον επενδυτικό όμιλο Fortress (κεφάλαια από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).
Η δημιουργία του ΦΑΕΑ θεωρείται ότι θα βοηθήσει σημαντικά στη μείωση του ιδιωτικού χρέους, που παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, επτά χρόνια μετά την επίσημη λήξη της μνημονιακής περιόδου. Ωστόσο, σημειώνεται ότι η πραγματική του επίδραση δεν θα αφορά τους πάντες, αλλά μόνο όσους εντάσσονται στο καθεστώς του ευάλωτου οφειλέτη. Στα τέλη Αυγούστου, πιστοποιητικό ευάλωτου οφειλέτη είχαν λάβει μόλις 4.629 νοικοκυριά, εκ των οποίων τα 200 αφορούν άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ). Δεν αποκλείεται, ωστόσο, μετά την ίδρυση του Φορέα, να προωθηθεί λύση για υπαγωγή σε αυτόν και άλλων οφειλών με προσημειωμένα ακίνητα πρώτης κατοικίας.
Αγονοι πλειστηριασμοί
Αλλωστε, οι πλειστηριασμοί κατοικιών προχωρούν πολύ αργά, με τους περισσότερους να κρίνονται άγονοι, με συνέπεια να μειώνεται η αξία των ακινήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, οι servicers ζητούν από τις τράπεζες να λανσάρουν στην αγορά νέα στεγαστικά προϊόντα για αγορά κατοικίας από πλειστηριασμό, προκειμένου να κινηθεί η αγορά κατοικίας, και να μειωθεί το ύψος του χρέους που διακρατούν.
Το μέγεθος του ληξιπρόθεσμου ιδιωτικού χρέους υπολογίζεται άνω των 100 δισ. ευρώ αυτή τη στιγμή, με 78 δισ. ευρώ να βρίσκονται στα χέρια των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων (servicers), ενώ σε 25 δισ. ευρώ υπολογίζονται τα κόκκινα δάνεια που βρίσκονται ακόμα στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Μάλιστα, σύμφωνα με τελευταία στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ενωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ), οι servicers διαχειρίζονται δάνεια συνολικού ύψους 93 δισ. ευρώ (κόκκινα και εξυπηρετούμενα), που αντιστοιχούν σε περισσότερους από 2,5 εκατ. δανειολήπτες. Δηλαδή, ένας στους τέσσερις Ελληνες χρωστάει σε servicers!