Στον «πάγο» επί 15 χρόνια βρίσκονται οι επικουρικές συντάξεις (μετά και τις μειώσεις των μνημονίων) για 1,3 εκατομμύριο ασφαλισμένους, παρόλο που εμφανίζει πλεόνασμα ο κλάδος επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ). Μάλιστα η αναμονή έκδοσης των επικουρικών αγγίζει ακόμα και τα τρία χρόνια, ενώ υπόκεινται και αυτές σε διπλή φορολόγηση με 10% λόγω ΕΑΣ (Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων) για μεικτά ποσά πάνω από 300 ευρώ.
Τονίζεται ότι στις επικουρικές συντάξεις δεν δίδονται αυξήσεις, όπως στις κύριες – λόγω ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, που σημαίνει ότι μόνο με πλεόνασμα στον κλάδο επικούρησης του ΕΦΚΑ (το ΕΤΕΑΕΠ) θα ξεπαγώσουν οι παλιές επικουρικές συντάξεις.
Είναι αξιοσημείωτο ότι από το 2015 και μετά ο υπολογισμός των επικουρικών συντάξεων έγινε δυσμενέστερος για τους νέους συνταξιούχους.
Ετσι από 1/1/2015 εφαρμόζεται διπλός τρόπος υπολογισμού στις επικουρικές συντάξεις. Για τα έτη ασφάλισης ως το 2014, η επικουρική σύνταξη προκύπτει με συντελεστή 0,45% ανά έτος και με βάση τις συντάξιμες αποδοχές που είχαν οι ασφαλισμένοι από το 2002 ως το 2014. Για τα έτη από το 2015 και μετά μετρούν οι εισφορές και η ηλικία συνταξιοδότησης. Οσο περισσότερες είναι οι εισφορές και όσο πιο αργά (προς τα 67) βγαίνει κάποιος τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επικουρική του.
Αντικατάσταση
Στο τμήμα σύνταξης για τα έτη ως το 2014 επιβάλλεται μείωση 6% ως 30% στην επικουρική όταν ο ασφαλισμένος αποχωρεί με καθεστώς μειωμένης σύνταξης. Αντίθετα, για τα έτη από 2015 και μετά η ποινή πρόωρης εξόδου «αντικαταστάθηκε» από τους συντελεστές μείωσης των επικουρικών ανάλογα με την ηλικία αποχώρησης.
Πάντως παρά τα πλεονάσματα το αρμόδιο υπουργειο Εργασίας δεν προχωρεί σε αυξήσεις στις επικουρικές. Το πλεόνασμα στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) για το 2024 ανήλθε στα 156 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την εκτέλεση του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ, και για το 2025 η πρόβλεψη είναι ότι θα διαμορφωθεί στα 98 εκατ. ευρώ. Η μέση επικουρική σύνταξη ανέρχεται στα 190 ευρώ και αν δινόταν η ίδια αύξηση με τις κύριες συντάξεις (2,4%) τότε το ετήσιο κόστος δεν θα ξεπερνούσε τα 70 εκατ. ευρώ.
Ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση τονίζουν ότι το κλειδί για να ξεπαγώσουν οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις είναι να εξακριβωθεί από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή ότι το πλεόνασμα του ΕΤΕΑΕΠ δεν είναι προσωρινό και ότι η χορήγηση αυξήσεων δεν θα εκτροχιάσει τις μελλοντικές συνταξιοδοτικές δαπάνες. Το υπουργείο Εργασίας έχει αποστείλει τα σχετικά μεγέθη στην Αναλογιστική Αρχή και περιμένει την οικονομική μελέτη από την οποία θα εξαρτηθεί αν και πόση αύξηση θα μπορεί να δοθεί στις επικουρικές συντάξεις, που βρίσκονται στον «πάγο» από το 2010.
Την ίδια ώρα, εξαγορά πλασματικού χρόνου στην επικουρική ασφάλιση για συνταξιοδότηση με 15ετία προβλέπει διάταξη που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Ειδικότερα, για την επικουρική σύνταξη αυτό που μελετάται είναι να έχουν το δικαίωμα όλοι οι ασφαλισμένοι στην αναγνώριση του χρόνου που τους υπολείπεται για να συμπληρώσουν τη 15ετία που αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα και να μη χάσουν τα ένσημα τα οποία ήδη έχουν πληρώσει στην επικουρική ασφάλιση.
Η εξαγορά πλασματικού χρόνου στην επικουρική ασφάλιση δεν προβλέπεται σήμερα για να συμπληρωθεί η 15ετία. Αυτό που εξετάζεται είναι να επιτραπεί η εξαγορά από 3 έως 5 πλασματικά έτη ώστε οι ασφαλισμένοι που έχουν για παράδειγμα 12 ή 10 έτη ασφάλισης στην επικουρική ασφάλιση να έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν άλλα 3 ή 5 έτη για να πάρουν επικουρική σύνταξη με 15ετία.
Αν το κόστος εξαγοράς έχει ως βάση υπολογισμού την εισφορά επικουρικής ασφάλισης 6% (3% του εργαζομένου και 3% του εργοδότη) και τις αποδοχές που έχουν οι ασφαλισμένοι κατά την υποβολή της αίτησης, τότε όσοι σκοπεύουν να προβούν σε αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου θα πρέπει να σκεφτούν ότι ανά 100 ευρώ αποδοχών θα πρέπει να καταβάλουν 6 ευρώ για κάθε μήνα που αναγνωρίζουν.