Προβληματισμό προκαλεί στους επιστήμονες η σεισμική δραστηριότητα που παρατηρείται στο Άγιον Όρος το τελευταίο ενάμισι έτος. Τον περασμένο Ιούνιο, στην περιοχή που έχει διεγερθεί, σημειώθηκε ο ισχυρότερος μέχρι σήμερα σεισμός, μεγέθους 5,3 ρίχτερ. Παρότι όλοι θεώρησαν ότι ήταν το κύριο γεγονός, οι αναλύσεις δείχνουν ότι η σεισμική ακολουθία που συνεχίζεται εξακολουθεί να έχει χαρακτηριστικά προσεισμών ενώ η διασπορά των σεισμικών επικέντρων υποδηλώνει τη δυνατότητα εκδήλωσης σεισμού ισχυρότερου των 5,3 ρίχτερ.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 420 σεισμοί στην περιοχή ενώ από την έναρξη του φαινομένου περίπου 1.900. Οι πιο πρόσφατοι εκδηλώθηκαν προχθές, Κυριακή, με μεγέθη 2,6 και 3,1 ρίχτερ.
Ηταν τον Μάιο του 2024 όταν στην περιοχή μεταξύ Ουρανούπολης και Δάφνης έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του ο Εγκέλαδος, σε μια περιοχή η οποία μέχρι τότε επί σχεδόν μια δεκαετία βρισκόταν σε σεισμική ύπνωση. «Η δραστηριότητα ξεκίνησε με περιορισμένους σεισμούς οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου έγιναν περισσότεροι, γεγονός το οποίο άρχισε να γίνεται αρκετά αντιληπτό από τα μέσα Αυγούστου του 2024, όταν οι σεισμοί αυξήθηκαν σε πλήθος και τα μεγέθη ανέβηκαν μέχρι 4,2.
Στις 20 Σεπτεμβρίου 2024 φτάσαμε σε μέγεθος το 4,6» λέει στα «ΝΕΑ» ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος. «Αναλύοντας εκείνους τους σεισμούς διαπιστώσαμε ότι έχουμε μια εξελισσόμενη προσεισμική ακολουθία, που σήμαινε ότι στο μέλλον αναμέναμε μεγαλύτερα μεγέθη. Το γνωστοποίησα με τρία διαδοχικά μηνύματα στον πρόεδρο του ΟΑΣΠ, Ευθύμη Λέκκα, και εκείνος μου απάντησε ότι πράγματι ο ΟΑΣΠ μελετά να λάβει προληπτικά μέτρα για την περιοχή» λέει.|
Η δραστηριότητα συνεχίστηκε ενώ τα σεισμικά μεγέθη σταδιακά αυξάνονταν: Τον Δεκέμβριο του 2024 εκδηλώθηκε δόνηση της τάξεως των 4,5 ρίχτερ και τον Φεβρουάριο του 2025 σεισμός μεγέθους 4,7 ρίχτερ. Στις 7 Ιουνίου ακολούθησε σεισμική δόνηση μεγέθους 5,3 ρίχτερ. «Σε αυτό το σημείο κάναμε την επιστημονική υπόθεση ότι ήταν ο κύριος σεισμός. Θελήσαμε, λοιπόν, να κάνουμε το τεστ που γίνεται σε ανάλογες περιπτώσεις, για να δούμε αν από τα 5,3 και μετά έχουμε μια μετασεισμική ακολουθία. Το τεστ βγήκε αρνητικό. Δεν έχουμε χαρακτηριστικά μετασεισμικής ακολουθίας. Εχουμε τα ίδια χαρακτηριστικά με πριν, δηλαδή των προσεισμών» λέει ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
«Το πολύ ιδιαίτερο εδώ είναι ότι αυτή η εξελισσόμενη προσεισμική ακολουθία έχει πολύ μεγάλη διάρκεια, ασυνήθιστα μεγάλη για προσεισμικές ακολουθίες, οι οποίες συνήθως διαρκούν το πολύ έξι μήνες. Δεν μπορούμε να το ερμηνεύουμε γεωφυσικά αλλά το παρατηρούμε. Αυτή η περιοχή επί τουλάχιστον μια δεκαετία δεν είχε καθόλου σεισμούς, ήταν ένα πολύ χαρακτηριστικό σεισμικό κενό. Ισως αυτό να δικαιολογεί τη μεγάλη χρονική διάρκεια της ακολουθίας, αλλά δεν το έχουμε ακόμη ερμηνεύσει πλήρως» εξηγεί.
«Περίεργο φαινόμενο»
Την προηγούμενη εβδομάδα και με αφορμή σεισμική δόνηση μεγέθους 4,8 ρίχτερ που είχε σημειωθεί στην περιοχή στις 22 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ, Ευθύμη Λέκκας, έκανε λόγο για «περίεργο φαινόμενο» ενώ ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, σεισμολόγος Βασίλης Καραστάθης, δήλωσε πως η δόνηση των 4,8 ήταν δεύτερη σε σειρά μεγέθους από την έναρξη του φαινομένου. «Ολα αυτά θα μπορούσαν να στηρίξουν ότι έχουμε έναν μετασεισμικό χαρακτήρα. Παρ’ όλα αυτά, μετά από ενδελεχή στατιστική αξιολόγηση, η ακολουθία δεν έχει τα χαρακτηριστικά που θα μας επέτρεπαν να είμαστε με ασφάλεια καθησυχαστικοί, δεδομένου εξάλλου ότι το δυναμικό του ρήγματος που έχει δραστηριοποιηθεί, είναι υψηλότερο του μέχρι τώρα μεγαλύτερου μεγέθους που έχει σημειωθεί» συμπλήρωσε.
Ως προς το τελευταίο, ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος επισημαίνει πως «η συνολική επιφάνεια που καλύπτουν τα επίκεντρα αυτής της ακολουθίας μάς δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέγεθος που θα μπορούσε να εκδηλωθεί εκεί είναι τα 6 ρίχτερ. Αυτό δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε θα τα φτάσουμε αλλά είναι ένα ενδεχόμενο. Υπενθυμίζουμε πως από τις ενδείξεις που έχουμε, στη συγκεκριμένη περιοχή δεν έχουν εκδηλωθεί γνωστοί ισχυροί σεισμοί κατά τους ιστορικούς χρόνους».