Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει τη φορολογία στο επίκεντρο της νέας οικονομικής της στρατηγικής, επιδιώκοντας να ενισχύσει την παραγωγικότητά της και να ανταποκριθεί στις γεωπολιτικές και τεχνολογικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. Σύμφωνα με το νέο σχέδιο που περιγράφεται στην έκθεση «Φορολογικές προκλήσεις στην πολιτική ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης» » του EY Strategic Tax Observatory, οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν μια βαθιά φορολογική μεταρρύθμιση που θα αλλάξει το τοπίο για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Στην καρδιά της πρωτοβουλίας βρίσκεται η δημιουργία του Corporate Resource for Europe (Core) — μιας ετήσιας φορολογικής εισφοράς που θα αφορά εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατ. ευρώ. Στόχος της είναι να εξασφαλίσει άμεση συνεισφορά των μεγάλων επιχειρήσεων στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, χρηματοδοτώντας κοινά δημόσια αγαθά όπως η ασφάλεια, η ενεργειακή μετάβαση και η ψηφιοποίηση. Η Κομισιόν εκτιμά ότι το νέο σύστημα θα μπορούσε να αποφέρει 6,8 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028.
Η μεταρρύθμιση αυτή έρχεται ως απάντηση στην πολυπλοκότητα και ανασφάλεια που προκαλεί η ύπαρξη πολλών εθνικών φορολογικών συστημάτων χωρίς επαρκή συντονισμό. Όπως σημειώνεται από τους αναλυτές, «η πολυδιάσπαση των φορολογικών δικαιοδοσιών στην Ευρώπη δημιουργεί έλλειμμα ασφάλειας δικαίου και μειώνει την ανταγωνιστικότητα. Η φορολογία πρέπει να αποτελέσει μοχλό για επενδύσεις, προσέλκυση ταλέντου και μετάβαση σε μια καινοτόμο, βιώσιμη οικονομία».
Πέρα από το Core, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει συντονισμό των εθνικών φορολογικών συστημάτων χωρίς υποχρεωτική εναρμόνιση, ώστε να διευκολυνθούν οι διασυνοριακές επενδύσεις και η κινητικότητα κεφαλαίων. Παράλληλα, προβλέπεται μείωση κατά 25% των διοικητικών βαρών για τις επιχειρήσεις (και 35% για τις ΜΜΕ), καθώς και κατάργηση περιοριστικών φορολογικών πρακτικών, όπως οι υπερβολικές παρακρατήσεις φόρων στις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων.
Η νέα στρατηγική ενσωματώνει επίσης πράσινα φορολογικά κίνητρα: φορολογικές εκπτώσεις, επιταχυνόμενες αποσβέσεις και ειδικά προγράμματα για τους ενεργοβόρους κλάδους — όπως τσιμέντο, χάλυβα και χημική βιομηχανία. Παράλληλα, εξετάζεται η θέσπιση ενός προαιρετικού πανευρωπαϊκού φορολογικού καθεστώτος («Regimen 28»), που θα επιτρέπει σε νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις να λειτουργούν υπό ενιαίο πλαίσιο σε όλη την ΕΕ, μειώνοντας κόστος και γραφειοκρατία.
Η Ισπανία και η Ελλάδα συγκαταλέγονται στις χώρες που μπορούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη μεταρρύθμιση, καθώς έχουν ήδη υιοθετήσει πολιτικές ευθυγραμμισμένες με τους στόχους της Κομισιόν, ιδίως σε τομείς όπως η διεθνής φορολογική συνεργασία και τα κίνητρα επενδύσεων. Οι επιχειρηματικές ενώσεις χαιρετίζουν τη νέα προσέγγιση, υπογραμμίζοντας ότι η απλούστευση των διαδικασιών και η ενίσχυση της βιομηχανικής ανθεκτικότητας αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για να ανακτήσει η Ευρώπη τη χαμένη της ανταγωνιστικότητα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία.