Χωρίς καρδιά, χωρίς μαχητικότητα

Ο αποκλεισμός της Εθνικής μας από το Μουντιάλ μετά την ήττα από τη Δανία είναι ένας από τους πικρότερους στην ιστορία. Όχι γιατί αυτή η ομάδα έχει εξαιρετικό υλικό όπως πιστεύαμε: δεν έχει – διότι δεν υπάρχει ομάδα με εξαιρετικούς παίκτες που να δέχεται 9 γκολ σε τρία ματς όσα λάθη και να κάνει ο προπονητής της. Η πίκρα εν προκειμένω έχει να κάνει με μια συνολική ανικανότητα να αξιολογήσουμε τη δυσκολία της αποστολής, δηλαδή τους αντιπάλους. Η προσέγγισή μας έβγαλε στο φως την παράξενη εθνική μας ματαιοδοξία: μόλις είδαμε πέντε νέους παίκτες καλούς με την μπάλα στα πόδια, πιστέψαμε πως δεν υπάρχει Δανία και Σκωτία. Αντιδράσαμε και στο ποδόσφαιρο όπως και γενικότερα: πιστεύοντας ότι είμαστε ο χαρισματικότερος των λαών του κόσμου. Ενώ η Εθνική μας είναι απλά στην 40ή θέση της FIFA.

Κόντρα

Την παράξενη αυτή ιστορία που λέγεται «αποκλεισμός της Εθνικής μας από το Μουντιάλ του 2026» θα έχω να τη θυμάμαι ως ένα είδος γενικής αποτυχίας – αποτυχίας του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου που παρασύρθηκε σε λάθος συμπεράσματα, αποτυχίας της ΕΠΟ που επέτρεψε να ανεβούν οι τόνοι και να μιλάνε όλοι για βέβαιη πρόκριση της Εθνικής, αποτυχίας των προπονητών και των παικτών που ανέβασαν τον πήχη ξεχνώντας μάλιστα και κάποια πολύ βασικά πράγματα στην ιστορία της Εθνικής. Με πρώτο ότι η ομάδα αυτή όσες φορές πήγε στα τελικά του Μουντιάλ πήρε προκρίσεις χάρη στη μαχητικότητά της, στη σοβαρή αμυντική της οργάνωση και στην πίστη της ότι μπορεί να βρει ένα αποτέλεσμα κόντρα στα προγνωστικά. Τι από αυτά είχε αυτή η ομάδα του Ιβάν Γιοβάνοβιτς; Αποδείχτηκε τελικά ότι δεν είχε απολύτως τίποτα.

Ρεχάγκελ

Δεν θέλω να πάω πολύ πίσω και να σας θυμίσω με ποιον τρόπο πήρε κάποτε η Εθνική μας με προπονητή τον Αλκέτα Παναγούλια το πρώτο εισιτήριο συμμετοχής της στο Μουντιάλ: από το 1994 που αυτό το κατάφερε, έχουν αλλάξει τα πάντα και στο δικό μας και στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Ας μείνουμε στις δύο τελευταίες προκρίσεις. Το 2010 η Εθνική μας προκρίθηκε στο Μουντιάλ της Νότιας Αφρικής με προπονητή τον Ότο Ρεχάγκελ. Από τους ήρωες του 2004 είχαν απομείνει λίγοι: ο Κατσουράνης, ο Χαριστέας – φυσικά ο Γιώργος Καραγκούνης. Στον όμιλο η Ελλάδα έχασε την πρωτιά από την Ελβετία αλλά πήρε το εισιτήριο αποκλείοντας την Ουκρανία στα μπαράζ: έφερε 0-0 στην Αθήνα και την κέρδισε στο Κίεβο 0-1 έχοντας μια άμυνα άψογη που αποτελούσαν παίκτες με μεγάλη καρδιά. Σταρ ήταν μόνο ο Παπασταθόπουλος που μάλιστα τραυματίστηκε κιόλας: οι άλλοι τέσσερις στο Κίεβο ήταν ο Σπυρόπουλος, ο Βύντρα, ο Μόρας κι ο Κυργιάκος. Όταν χτύπησε ο Σωκράτης κι έγινε αλλαγή τη θέση του πήρε ο Πλιάτσικας. Πόσοι από αυτούς θα αγωνιζόταν σε αυτή την ομάδα; Ο Παπασταθόπουλος στις μεγάλες του μέρες σίγουρα – οι άλλοι δύσκολα. Αλλά όλοι τους πήγαν στο Μουντιάλ γιατί το έλεγε η καρδιά τους. Σημειωτέον από τότε στο Κίεβο δεν κερδίσαμε ποτέ. Και δεν εννοώ ότι δεν ξανακέρδισε η Εθνική μας: και οι ομάδες μας που αγωνίζονται στην Ευρώπη όταν βρέθηκαν εκεί λύγισαν.

Καρδιά

Την ίδια ακριβώς καρδιά είχαν και τα παλικάρια του Φερνάντο Σάντος που πήραν την τελευταία πρόκριση της Εθνικής σε μεγάλη διοργάνωση: το 2014 η Ελλάδα ξαναπήγε στο Μουντιάλ, πάλι από έναν δύσκολο δρόμο – αποκλείοντας τη Ρουμανία στα μπαράζ. Δεν είχε καταφέρει να κερδίσει τη Βοσνία στην Αθήνα κι έμεινε δεύτερη στη βαθμολογία ισόβαθμη μαζί της. Αλλά είχε μια άμυνα που έτρωγε σίδερα, με τους Τοροσίδη, Χολέμπας, Παπασταθόπουλο, Σιόβα, και στην παρέα και τον Μανωλά – κι αυτό μέτρησε. Στους Ρουμάνους δεν αφήσαμε ποτέ να πιστέψουν ότι θα μπορούσαν να μας κερδίσουν. Και είχαν καλή ομάδα τότε. Αμέσως μετά το Μουντιάλ του 2014, όταν αφήσαμε στην άκρη το ποδόσφαιρο του Σάντος για να παίξουμε πιο επιθετικά και τους ξαναβρήκαμε, χάσαμε 0-1 στο Γ. Καραϊσκάκης. Κι από τότε άρχισε η κατρακύλα.

Ταλέντο

Όντως στην Εθνική ομάδα την τωρινή υπάρχουν αρκετοί παίκτες με ταλέντο. Αν κρίνω από τα ωραία πράγματα που κάνουν η Εθνική Ελπίδων (που πριν από λίγες μέρες κέρδισε τη Γερμανία με 2-3 εκτός έδρας) και η Εθνική Νέων (που μόλις χθες έκανε πάρτι με την Ουγγαρία) βρισκόμαστε σε μια ωραία στιγμή: στο ελληνικό ποδόσφαιρο υπάρχει παραγωγή παικτών. Πολλοί μάλιστα φεύγουν και για πρωταθλήματα του εξωτερικού σε χρόνο-ρεκόρ, πράγμα πολύ καλό. Αλλά δεν αρκεί η παραγωγή παικτών: χρειάζεται και παραγωγή πρωταθλητών κι αυτό είναι πιο δύσκολο. Και χρειάζεται και κάτι αγωνιστικά απαραίτητο: να παντρευτεί η δημιουργικότητα που έχει αυτή η ομάδα με τις παλιές αξίες, δηλαδή την αμυντική συνοχή, τη μαχητικότητα, την κυνικότητα και τη γνώση του αντιπάλου. Που σε αυτά τα προκριματικά έλειψαν. Και κάπως έτσι μετρήσαμε 9 γκολ σε τρία ματς και τρεις ήττες στη σειρά.

Γκίνια

Ακούω συνέχεια για ατυχία, γκίνια κτλ. Σαφώς δεν είχαμε τη θεά Τύχη μαζί μας: ακόμα και στην Κοπεγχάγη αν ο Μπακασέτας ή ο Παυλίδης έβρισκαν γκολ στις ευκαιρίες που υπήρξαν, η ομάδα του Γιοβάνοβιτς θα μπορούσε κάπως να τρομάξει τους Δανούς μετά το καταστροφικό πρώτο ημίχρονο. Αλλά λυπάμαι που το λέω δεν υπάρχει ατυχία ούτε στο λάθος του Ζαφείρη από το οποίο οι Δανοί βρίσκουν το πρώτο γκολ, ούτε στο λάθος του Κουλιεράκη από το οποίο ξεκινά η φάση του 3-0. Και στις δύο φάσεις οι παίκτες προσπαθούν να κάνουν αυτό που τους ζητάει ο προπονητής τους: να κρατήσουν την μπάλα στην κατοχή της ομάδας μας παίζοντας και με τον τερματοφύλακα. Καλός είναι ο έρωτας για την μπάλα, μόνο που αυτό εμπεριέχει ένα ρίσκο: τα λάθη στην προσπάθεια της κατοχής της, όταν γίνονται στα πέριξ της περιοχής, μπορεί να πληρωθούν ακριβά. Όπως άλλωστε και η κακή άμυνα στις στημένες φάσεις. Η Εθνική μας έχει δεχτεί σε δύο ματς τρία γκολ από εκτελέσεις κόρνερ και φάουλ. Και οι Δανοί από ανάλογες φάσεις είχαν στο μέτριο δικό τους δεύτερο ημίχρονο και δύο δοκάρια. Δεν μου φαίνεται αποτέλεσμα ατυχίας όλο αυτό.

Τίποτα

Με τον αποκλεισμό δεδομένο η ερώτηση έχει να κάνει με τη συνέχεια. Μπορεί αυτή η ομάδα δουλεύοντας με το ίδιο προπονητικό τιμ να γίνει πιο μαχητική, πιο κυνική και πιο ψυχωμένη; Αν ναι, θα περάσει κι αυτό κι ο χρόνος θα δουλέψει υπέρ της. Αλλά ως διά μαγείας δεν αλλάζει τίποτα στο ποδόσφαιρο.