Βάλτε το αυτοκίνητο δίπλα στις λεωφόρους, όχι στο περιθώριο

O τρόπος που υλοποιούνται οι ποδηλατόδρομοι στην Ελλάδα, σε δευτερεύοντες δρόμους, σε μονόδρομους, σε στενάκια, ενίοτε ακόμη σε πεζοδρόμια (!), τούς καταδικάζει σε αχρηστία. Τέτοιοι ποδηλατόδρομοι αργά η γρήγορα θα οδηγηθούν σε αποτυχία. Θα χρησιμοποιούνται περιστασιακά, κυρίως μόνο τα Σαββατοκύριακα, διότι οι πολίτες θα έχουν την εντύπωση ότι αυτές οι υποδομές είναι μόνο για βόλτα και αναψυχή…

Mάνος Χαραλαμπάκης

Ακόμη και ο περίφημος βόρειος ποδηλατικός άξονας (Κηφισιά-Γκάζι) έχει σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε σε πολύ μεγάλο τμήμα του να μην περνάει από λεωφόρους και πολυσύχναστες οδικές αρτηρίες. Πολύ φοβάμαι όμως ότι αν αυτός ο ποδηλατόδρομος υλοποιηθεί έτσι, πολύ γρήγορα θα ξεπεραστεί από την πραγματικότητα. Αλλά και στον νότιο ποδηλατικό άξονα (Γκάζι-Φάληρο) το ίδιο συμβαίνει: ο ποδηλατόδρομος είναι δίπλα σε πεζόδρομους και δευτερεύοντες δρόμους. Σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως τα Σαββατοκύριακα.

Θα εξηγήσω λοιπόν όσο πιο απλά μπορώ γιατί οι ποδηλατόδρομοι πρέπει να υλοποιούνται παράλληλα, δίπλα σε λεωφόρου δηλαδή σε βασικές αρτηρίες, και όχι…εξορισμένοι σε στενοσόκακα.

1.Το ποδήλατο πρέπει να είναι ενεργά παρόν στις μετακινήσεις.

Το ποδήλατο πρέπει να βρίσκεται δίπλα στην κίνηση των υπόλοιπων οχημάτων και αυτοκινήτων.

Το ποδήλατο πρέπει να είναι παρόν στις λεωφόρους. Η λογική ότι πρέπει να κρύψουμε το ποδήλατο σε…σοκάκια για να μην ενοχλήσουμε την κίνηση και την κυριαρχία του αυτοκινήτου είναι και ξεπερασμένη και απολύτως λανθασμένη ειδικά στις εποχές της κλιματικής κρίσης και της Βιώσιμης Κινητικότητας. Η μία πόλη μετά την άλλη βάζουν τα τελευταία χρόνια το πετάλι στο επίκεντρο των μετακινήσεων με στόχο τον περιορισμό του ΙΧ και συνακόλουθα τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, του θορύβου, των ατυχημάτων. Θεωρούν το ποδήλατο ένα βασικό εργαλείο μετακίνησης. Συνεπώς οι ποδηλατόδρομοι σε όποια μορφή κι αν είναι (απλοί, εντελώς διαχωρισμένοι από την υπόλοιπη κυκλοφορία) πρέπει να κατασκευάζονται δίπλα στις λεωφόρους.

Σε όλες τις μεγάλες πόλεις και τις προηγμένες και αναπτυγμένες ποδηλατικά μα και στις υπόλοιπες, οι ποδηλατόδρομοι βρίσκονται δίπλα στις λεωφόρους, ακριβώς στο πλάι των υπολοίπων οχημάτων. Θέλετε να δώσω παραδείγματα; Στο Λονδίνο, στο Βερολίνο, στη Ν.Υόρκη, στην Κοπεγχάγη, στο Άμστερνταμ, στο Στρασβούργο, στη Βαρκελώνη, στο Βανκούβερ οι ποδηλατόδρομοι είναι ακριβώς εκεί. Στις λεωφόρους. Όχι κρυμμένοι και περιθωριοποιημένοι.

2.Ποδηλατόδομοι για αναψυχή ή για μετακίνηση;

Αν φτιάχνουμε ποδηλατόδρομους σε στενάκια και δευτερεύουσες οδούς αυτό σημαίνει ότι θέλουμε το ποδήλατο απλά ως ένα μέσο αναψυχής. Ότι το θέλουμε απλώς για βόλτα. Αλλά είμαστε στο 2025. Προφανώς και δεν θέλουμε αυτό.  Το ποδήλατο σε όλες τις σύγχρονες πόλεις είναι πλέον βασικό μέσο μετακίνησης.

3.Σύγκριση στην πράξη.

Αν βάζεις το ποδήλατο σε ποδηλατόδρομο δίπλα στο αυτοκίνητο αυτομάτως δείχνεις στους πολίτες ότι υπάρχει ένα εναλλακτικό μέσο μετακίνησης στην πόλη, το οποίο, δεν πιάνει πολύ χώρο, δεν εκπέμπει ρύπους, δεν εκπέμπει θόρυβο. Η σύγκριση αυτοκινήτου-ποδηλάτου πρέπει να γίνεται στην πράξη. Τα πολλαπλά οφέλη του ποδηλάτου πρέπει να εμφανίζονται δίπλα στο αυτοκίνητο που είναι κυρίαρχο στους δρόμους. Αν το ποδήλατο είναι στο…περιθώριο, δηλαδή μέσα σε σοκάκια, τότε πώς θα πειστούν οι οδηγοί των άλλων οχημάτων να χρησιμοποιήσουν ποδήλατο;

4.Πώς θα λυθεί το μποτιλιάρισμα;

Αν δεν αφαιρεθεί χώρος από τον υπάρχοντα χώρο που χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο, δηλαδή από τις λεωφόρους και τις βασικές οδικές αρτηρίες τότε πώς θα περιοριστεί το μποτιλιάρισμα; Συνεπώς αν δεν φτιάξουμε ποδηλατόδρομους δίπλα στις λεωφόρους,  λυπάμαι αλλά θα μιλάμε για το κυκλοφοριακό στις ελληνικές μεγαλουπόλεις για πολλές, μα πολλές δεκαετίες ακόμη!

5. Ορατοί ποδηλατόδρομοι=αξιοποιήσιμοι ποδηλατόδρομοι

Αν οι ποδηλατόδρομοι είναι ορατοί τότε είναι αξιοποιήσιμοι. Αν κατασκευάζονται στις «έρημες» περιοχές των πόλεων τότε ποιο είναι το νόημα; Ποιος πολίτης θα ενθαρρυνθεί να περιορίσει το ΙΧ; Αντίθετα, ένας ποδηλατόδρομος που κατασκευάζεται δίπλα σε μία λεωφόρο είναι μία πράξη αλλαγής στη νοοτροπία και στις συνήθειες μετακίνησης. Η υποδομή για το ποδήλατο είναι παρούσα στο Κέντρο της πόλης και έτσι…βροντοφωνάζει: «Είμαι εδώ χρησιμοποίησέ με και κάνε καλύτερη την πόλη σου».

6. Ποδηλατόδρομος για άμεσες μετακινήσεις ή μέσω…Λαμίας;

Οι ποδηλατόδρομοι δίπλα στις λεωφόρους προσφέρουν στους πολίτες προφανώς ταχύτερες μετακινήσεις σε σύγκριση με έναν ποδηλατόδρομο που θέλει να μας πάει από το σημείο Α στο σημείο Β αλλά μέσω…Λαμίας. Δηλαδή με παρακάμψεις και πολλά ζιγκ ζαγκ.

7.Ποδηλατόδρομος σε λεωφόρο; Κι όμως μπορεί να είναι ασφαλής

Μπορεί να ισχυριστεί κάποιος «μα στην Ελλάδα φτιάχνουμε τους ποδηλατόδρομους μακριά από τις λεωφόρους, στου…διαόλου τη μαμά διότι στους μεγάλους δρόμους δεν θα είναι ασφαλείς όσοι μετακινούνται με ποδήλατο». Ε, λοιπόν ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα δεκάδων άλλων μεγαλουπόλεων σε όλον τον κόσμο. Έφτιαξαν ποδηλατόδρομους δίπλα σε λεωφόρους και τους έκαναν ασφαλείς θεσπίζοντας και εφαρμόζοντας τα απαραίτητα μέτρα: δηλαδή περιόρισαν τα όρια ταχύτητας, αύξησαν την αστυνόμευση, έκαναν πολλές ενημερωτικές καμπάνιες.

Είναι λοιπόν καιρός οι Δήμοι και τα αρμόδια Υπουργεία στην Ελλάδα να δουν τι κάνουν οι μεγάλες πόλεις στο εξωτερικό και πώς αξιοποιούν το ποδήλατο για να βελτιώσουν τις μετακινήσεις και το περιβάλλον.