Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε σήμερα στη Βουλή την ομιλία του για την εξωτερική πολιτική και την άμυνα της χώρας, αναδεικνύοντας τις στρατηγικές προτεραιότητες της Ελλάδας, την αποτρεπτική ισχύ, την ενεργειακή της θέση και τη διεθνή της αξιοπιστία, εν μέσω των νέων γεωπολιτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και η περιοχή.
Ευθύνη και διάθεση συγκλίσεων
«Προσέρχομαι στη σημερινή συζήτηση με αίσθημα ευθύνης αλλά και με διάθεση συγκλίσεων», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της συζήτησης με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία προγραμματίστηκε κατόπιν αιτήματός του, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού της Βουλής. Κάλεσε όλους με ευθύτητα και ειλικρίνεια, πέρα από κομματικές ταυτότητες να αντιμετωπίσουν από κοινού τα ζητήματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική και την άμυνα.
Κυριάκος Μητσοτάκης – Ελλάδα και διεθνής σταθερότητα
«Η Ελλάδα τα τελευταία έξι χρόνια έχει υπερασπιστεί σθεναρά τα εθνικά της συμφέροντα, υπηρετεί παράλληλα το διεθνές δίκαιο και προωθεί με συνέπεια και την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Με τις αρχές αυτές να καθορίζουν όχι μόνο τη δική μας πορεία αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπιδρούμε με τον κόσμο», τόνισε και προσέθεσε «έναν κόσμο μάλιστα ο οποίος βιώνει σήμερα μία εντελώς πρωτοφανή ρευστότητα».
Ευρωπαϊκές προκλήσεις και νέες ισορροπίες
Επεσήμανε ότι η Ευρώπη δοκιμάζεται από γεωπολιτικές πιέσεις στα σύνορά της, βρισκόμαστε αντιμέτωποι για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μ’ έναν εκτεταμένο πόλεμο στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ηπείρου, ενώ η ίδια η Ευρώπη αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις στο εσωτερικό της. Μίλησε για τις νέες παγκόσμιες ισορροπίες, τις εστίες έντασης και συγκρούσεων ανά τον κόσμο και επεσήμανε ότι πέρα από τις 61 ένοπλες συγκρούσεις που μαίνονται σήμερα, αντιμετωπίζουμε και μια σειρά άλλων πρωτοφανών προκλήσεων: τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, την επισιτιστική ανασφάλεια, πανδημίες, μετακινήσεις πληθυσμών και φυσικά τη μεγάλη πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης, που αλλάζει τα πάντα γύρω μας, ειδικά στον τομέα της άμυνας.
Κυριάκος Μητσοτάκης – Πολιτική ευθύνη και ενημέρωση
«Αντί λοιπόν να αναζητούνται οικουμενικές λύσεις σ’ αυτά τα κοινά ζητούμενα, όπως έγινε π.χ. μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς η πολυμέρεια υποχωρεί, παραδοσιακές ισορροπίες κλονίζονται και η ισχύς αντικαθιστά συχνά το δίκαιο. Και γι’ αυτούς τους λόγους καλωσόρισα το αίτημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης του κ. Ανδρουλάκη να κάνουμε μία συζήτηση πιο ευρεία για τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής και όχι μόνο για το Παλαιστινιακό, και έτρεψα αυτή τη συζήτηση σε μία ουσιαστικά εφ’ όλης της ύλης ενημέρωση για την εξωτερική πολιτική, γιατί νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό σε αυτή τη συγκυρία οι πολιτικοί αρχηγοί να τοποθετηθούν εντός του Κοινοβουλίου για το σύνολο των θεμάτων που απασχολούν σήμερα την πατρίδα μας».
Ισχυρή Ελλάδα – Οικονομία και αποτρεπτική ισχύς
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι είναι υπερήφανος γιατί η πατρίδα μας σήμερα, το 2025, στέκεται πλέον όρθια και περήφανη με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της. Ως ένας ισότιμος εταίρος στην ΕΕ αλλά και στο ΝΑΤΟ, ως ένας πυλώνας σιγουριάς σε μια ταραγμένη περιοχή, ως ένας κόμβος ενέργειας, ως μια γέφυρα διεθνών συνεργασιών χωρίς να ακολουθεί τις εξελίξεις αλλά να προσπαθεί πάντα να τις διαμορφώσει. Τόνισε δε ότι είναι ένα πλεονέκτημα αυτό που κατάφερε να κατακτήσει χάρη σε μία σειρά από σωστές επιλογές.
Δεν μπορεί να μιλάει κανείς για μία ισχυρή Ελλάδα αν η χώρα δεν διαθέτει μία ισχυρή οικονομία, είπε, επισημαίνοντας ότι τα οικονομικά στοιχεία έχουν αντανάκλαση στην ισχύ της χώρας και μετατρέπουν ουσιαστικά τη στιβαρή πρόοδο της οικονομίας και το διεθνές κύρος σε μία ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα.
Πηγή της σκληρής ισχύος κάθε χώρας πρέπει να είναι η αποτρεπτική της δυνατότητα, υπενθύμισε, και αναφέρθηκε στο νέο 12ετές πρόγραμμα των ενόπλων δυνάμεων ύψους 28 δισ. ευρώ που ήδη δρομολογείται.
Κυριάκος Μητσοτάκης – Αποτρεπτική ισχύς και εξοπλισμοί
Αναφέρθηκε στη σημερινή εικόνα της αποτρεπτικής ισχύος με την Αεροπορία να διαθέτει 24 υπερσύγχρονα Rafale, 42 αναβαθμισμένα F16, και αναμένει να παραλάβει τα πρώτα από τα 20 F35. Στο Πολεμικό Ναυτικό αναμένεται να καταπλεύσει η πρώτη φρεγάτα Belharra πριν το τέλος του έτους. Θα προστεθούν άλλες τρεις, ενώ βρίσκονται σε συζητήσεις με την Ιταλία για την αγορά ελαφρώς μεταχειρισμένων φρεγατών.
«Ταυτόχρονα υψώνουμε την “Ασπίδα του Αχιλλέα“», απέναντι σε εναέριες, θαλάσσιες και υποβρύχιες απειλές. Πρόκειται για προγράμματα στα οποία για πρώτη φορά συμμετέχει ενεργά και η εγχώρια βιομηχανία.
«Σκοπός της πατρίδας μας είναι πάντα να διαθέτει ποιοτική υπεροχή έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου της. Και για πρώτη φορά νομίζω ότι είμαστε σε θέση να πούμε ότι αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται», είπε ο πρωθυπουργός.
Κυριάκος Μητσοτάκης – Ενεργειακή στρατηγική και διεθνής αξιοπιστία
Η Ελλάδα εξελίσσεται σε έναν πολύ σημαντικό ενεργειακό πυλώνα. Ανέφερε ότι «πριν από 6 χρόνια εισερχόταν στη χώρα μας ποσότητα φυσικού αερίου που κάλυπτε μόνο τις εγχώριες ανάγκες. Σήμερα από τη χώρα μας περνούν 17 δισ. κυβικά φυσικού αερίου, είτε υγροποιημένου είτε μέσω αγωγών από το Αζερμπαϊτζάν, με αποτέλεσμα η χώρα μας να γίνεται πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για όλη την περιοχή και τα Βαλκάνια».
Υπογράμμισε ότι οι έρευνες της Chevron, σε συνέχεια των ερευνών της Exon, συνιστούν σφραγίδα στο διαβατήριο διεθνούς αξιοπιστίας της Ελλάδας και απόδειξη ότι η κυβέρνηση ξέρει και μπορεί να ασκεί την κυριαρχία της με βάση το διεθνές δίκαιο.
Προστασία θαλάσσιου περιβάλλοντος και κυριαρχικά δικαιώματα
Η Ελλάδα προχώρησε στον καθορισμό δύο νέων εθνικών θαλασσίων πάρκων στο Αιγαίο και τις νότιες Κυκλάδες, προστατεύοντας το περιβάλλον και επιβεβαιώνοντας τη δικαιοδοσία της χώρας στις θαλάσσιες ζώνες.
Η αναβαθμισμένη θέση της Ελλάδας επιβεβαιώθηκε και με τη συμμετοχή της στη διεθνή σύνοδο κορυφής του Σαρμ ελ Σέιχ, όπου υπεγράφη η πρώτη φάση της συμφωνίας ειρήνης για τη Γάζα. «Η Ελλάδα επέμεινε στην ανάγκη κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης των ομήρων», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, υπογραμμίζοντας ότι αυτά αποτελούν απαραίτητο πρώτο βήμα για μόνιμη ειρήνη και λύση του Παλαιστινιακού στη βάση των δύο κρατών.
Αντίδραση της Ελλάδας στις Θηριωδίες της 7ης Οκτωβρίου
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι αμέσως μετά τις θηριωδίες της 7ης Οκτωβρίου η Ελλάδα αναγνώρισε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. «Παράλληλα εκφράσαμε την αλληλεγγύη μας προς τον παλαιστινιακό λαό, τονίζοντας επανειλημμένως ότι κανείς στρατηγικός στόχος όσο σημαντικός κι αν μπορεί να είναι δεν επιτρέπεται να δικαιολογεί τον θάνατο και τον εκτοπισμό αμάχων», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στην αποστολή βοήθειας, την περίθαλψη τραυματιών, τονίζοντας ότι παραμένουμε σταθερή στη θέση μας «υπέρ της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους», προσθέτοντας όμως ότι η αναγνώριση θα γίνει μόνο στο τέλος της πολιτικής διαδικασίας με αιγίδα του ΟΗΕ.
Ενδυνάμωση σχέσεων με Ισραήλ και αραβικές χώρες
«Η Ελλάδα ενδυναμώνει την εταιρική της σχέση με το Ισραήλ – βλέπουμε το Ισραήλ ως χώρα στρατηγικό εταίρο – αλλά ενδυναμώνουμε και τους δεσμούς μας με πολλές αραβικές χώρες». Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά στη συνεργασία της Ελλάδας με την Αίγυπτο, η οποία αναβαθμίστηκε σε στρατηγική εταιρική σχέση τον περασμένο Μάιο.
Ζήτημα Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης Σινά
Ο πρωθυπουργός άνοιξε παρένθεση για να αναφερθεί στο ζήτημα της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης Σινά, τονίζοντας ότι απασχόλησε τη δημόσια συζήτηση και έγινε αντικείμενο φθηνής εκμετάλλευσης. Υπογράμμισε ότι το ζήτημα των δικαιωμάτων επί της Μονής δεν προέκυψε χθες.
«Έχει υπάρξει προκαταρκτική, κοινή κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών, με τον τελευταίο λόγο να έχει η Ιερά Σιναϊτική Αδελφότητα», υπογράμμισε, διασφαλίζοντας ότι ο χαρακτήρας της Μονής παραμένει αναλλοίωτος, απαγορεύεται οποιαδήποτε μετατροπή των λατρευτικών χώρων και υπάρχει μέριμνα για την παραμονή των μοναχών.
Μητσοτάκης για συνεργασία με τη Λιβύη
Αναφέρθηκε στη συνεργασία με τη Λιβύη, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που έχει αποκαταστήσει διαύλους επικοινωνίας και με την ανατολική και με τη δυτική διοίκηση της Τρίπολης και της Βεγγάζης.
Σημείωσε ότι οι συζητήσεις για ΑΟΖ ξεκίνησαν από τη δεκαετία του 2000 και ότι υπάρχουν νομικά κείμενα που επιβεβαιώνουν ότι ο φυσικός συνομιλητής της Λιβύης για ΑΟΖ είναι η Ελλάδα. Το επιβεβαιώνει και η επιλογή της Chevron να συνομιλήσει με την Ελλάδα για τα θαλάσσια κοιτάσματα.
Επίσης, η συνεργασία επεκτείνεται στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, ειδικά με την Ανατολική Λιβύη, για να αποτραπούν οι αναχωρήσεις βαρών από δουλεμπορικά κυκλώματα.
Μητσοτάκης για συνεργασία με τη Συρία
Ο πρωθυπουργός είπε ότι μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ η Ελλάδα άνοιξε διαύλους επικοινωνίας με τη νέα ηγεσία της Συρίας. Στη Νέα Υόρκη μετέφερε το μήνυμα ότι η Συρία πρέπει να προστατεύσει την πολυμορφία της και να οικοδομήσει σχέσεις καλής γειτονίας βάσει διεθνούς δικαίου και δικαίου της θάλασσας.
Ελληνοτουρκικές σχέσεις και Αιγαίο
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις καθορίζονται από την ιστορία και τη γεωγραφία, και δεν μπορούν να κινούνται στο επίπεδο των ηχηρών συνθημάτων.
Από τον Σεπτέμβριο 2023 η Ελλάδα επέλεξε δομημένο διάλογο τριών πυλώνων:
-
πολιτικός διάλογος
-
θετική ατζέντα
-
μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης
Αυτό οδήγησε σε μείωση των παραβιάσεων εναέριου χώρου, μεγάλη πρόοδο στον συντονισμό ακτοφυλακών και ταξίδια εκατοντάδων χιλιάδων Τούρκων επισκεπτών στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου μέσω express βίζας.
Πολιτική των ήρεμων νερών
«Αναρωτιέμαι γιατί κάποιοι κατακρίνουν αυτή την πολιτική των ήρεμων νερών; Θέλουμε ταραγμένα νερά; Φουρτούνες; Ατυχήματα;» Τόνισε την υπευθυνότητα και τον ρεαλισμό της Ελλάδας, τονίζοντας ότι υποστηρίζονται ενεργά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα με πράξεις και όχι λόγια.
ΑΟΖ, Chevron και διπλωματία δράσης
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα ζητά να αρθεί η απειλή πολέμου από την Τουρκία, επισημαίνοντας ότι η μοναδική διαφορά είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Τόνισε το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Chevron, τις πρωτοβουλίες για θαλάσσια πάρκα και θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, λέγοντας ότι η Ελλάδα επιλέγει τη διπλωματία δράσης και όχι της αδράνειας.
Σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και Κύπρος
Υπογράμμισε ότι η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο εξαρτάται από τη δίκαιη διευθέτηση του Κυπριακού.
Κυριάκος Μητσοτάκης για Διευθέτηση του Κυπριακού
Ο πρωθυπουργός μίλησε χαρακτηριστικά για διευθέτηση με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο στο πρόβλημα του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, υπενθυμίζοντας ότι αυτή η κυβέρνηση σε σύμπλευση με τη Λευκωσία πέτυχε να αναδείξει το θέμα στην κορυφή της ατζέντας του γγ του ΟΗΕ ώστε να επανεκκινήσουν οι άτυπες συζητήσεις. Είναι μια εξέλιξη που όπως είπε η Ελλάδα στηρίζει την επανένωση της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Υπογράμμισε επίσης ότι δεν πρόκειται ποτέ η Ελλάδα και ο ελληνισμός να δεχθεί τετελεσμένα στην Κύπρο.
Σχέσεις με ΜΜΕ και ηγεσία Κύπρου
Είπε στο σημείο αυτό ότι μέσα μαζικής ενημέρωσης και στην Ελλάδα και στην Κύπρο ανακαλύπτουν και ανατροφοδοτούν ευφάνταστα σενάρια και προσέθεσε ότι έχει εξαιρετική σχέση, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και απόλυτης εντιμότητας με τον Νίκο Χριστοδουλίδη. «Θα συνιστούσα σε όσα ΜΜΕ ανακαλύπτουν προβλήματα και τριβές να κρατήσουν λίγο πιο χαμηλά την μπάλα. Είναι ζητήματα που αφορούν την ενότητα του ελληνισμού».
Η εισβολή στην Ουκρανία και η στάση της Ελλάδας
Περνώντας στο θέμα της εισβολής και παράνομης κατοχής της Ουκρανίας, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι εδώ και σχεδόν 4 χρόνια μαίνεται η πιο καταστροφική σύρραξη στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τόνισε ότι από την πρώτη στιγμή η Ελλάδα ήταν απολύτως συνεπής, καταδίκασε την παράνομη προσπάθεια της Ρωσίας να αλλάξει τα σύνορα με την ισχύ των όπλων. Όσοι λοιπόν ασκούν ανέξοδη και εκ του ασφαλούς κριτική θα πρέπει να αναλογιστούν τι θα σήμαινε μια άλλη στάση από πλευράς Ελλάδος, μια βολική ουδετερότητα όπως κάποιοι προτείνουν και εντός αυτής της αίθουσας.
«Τι θα σήμαινε αυτή η επιβεβαίωση του αναθεωρητισμού στην πράξη για την ασφάλεια Κύπρου και την ασφάλεια της πατρίδας μας; Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο για την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή μας; Αν η Ευρώπη έχει ένα λόγο να το κάνει, εμείς έχουμε δύο λόγους. Δεν μπορούμε ποτέ να αναγνωρίσουμε κατοχές και τετελεσμένα» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Η Ελλάδα ως ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη
Υπογράμμισε ότι η Ελλάδα άλλοτε προσέτρεχε στην Ευρώπη ως επαίτης, ενώ τώρα μετέχει ως ισοδύναμη δύναμη και πρωτεργάτης των πολιτικών της και αναφέρθηκε σε εθνικές πρωτοβουλίες που υιοθετήθηκαν στη συνέχεια από την ΕΕ.
Κοινή ευρωπαϊκή ασφάλεια και στρατηγική αυτονομία
Για τη μείζονα επιλογή της κοινής ευρωπαϊκής ασφάλειας, σημείωσε ότι η εισήγησή μας για δημιουργία τείχους αεράμυνας βρίσκει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές. Υπενθύμισε ότι με τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ σε κοινή επιστολή είχαμε ζητήσει τη δρομολόγηση και χρηματοδότηση κοινών έργων ευρωπαϊκής άμυνας τα οποία θα ασφαλίζουν ολόκληρη την Ευρώπη με πόρους ευρωπαϊκούς, ώστε να αποδείξουμε στην πράξη ότι η Ευρώπη παίρνει στα σοβαρά την άμυνα της δικιάς της ηπείρου.
«Πάγια θέση μας είναι ότι η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ μπορεί να προωθηθεί υπό μια κεντρική προϋπόθεση: να αποκλειστεί η συνεργασία με χώρες που δεν ασπάζονται τις αρχές της Ένωσης ή αντιστρατεύονται συμφέροντα κρατών μελών». Τόνισε ότι γι’ αυτό στο πρόγραμμα SAFE τέθηκαν αυστηροί όροι με δική μας πρωτοβουλία. Ο σημαντικότερος: για να συμμετέχει μία τρίτη χώρα όπως η Τουρκία θα πρέπει να έχει προηγουμένως συνάψει διμερή συμφωνία με την ΕΕ που απαιτεί ομοφωνία όλων των κρατών-μελών.
«Αναρωτιέμαι κ. Ανδρουλάκη, με θητεία στο Ευρωκοινοβούλιο, όταν λέγατε ότι η Ελλάδα δεν είναι ασφαλής απέναντι στην Τουρκία για τον κανονισμό SAFE δεν τα γνωρίζατε όλα αυτά;»… «Ήταν άγνοια ή ήταν κάτι χειρότερο; Θα ήθελα να ακούσω την τοποθέτησή σας, σήμερα. Επαναλαμβάνω ότι για την Ελλάδα δεν τίθεται κανένα ζήτημα συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE αν δεν αντιμετωπιστούν πάγια ελληνικά αιτήματα όπως η άρση του casus belli και της θεωρίας των γκρίζων ζωνών».