Εξι στους δέκα καταναλωτές στην Ελλάδα δηλώνουν ότι «μόλις τα βγάζουν πέρα» τον μήνα, με ανάλογο ποσοστό όσων περιμένουν νέα άνοδο τιμών στην αγορά και με πάνω από τους μισούς να δηλώνουν ότι θα πραγματοποιήσουν λιγότερες δαπάνες το επόμενο διάστημα για να τα καταφέρουν. Την εικόνα αυτή συνθέτουν τα στοιχεία που παρουσίασε χθες το ΙΟΒΕ, την ίδια στιγμή που, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), αύξηση 1,08% κατέγραψαν οι τιμές στις αλυσίδες σουπερμάρκετ τον Οκτώβριο, με ορισμένες κατηγορίες προϊόντων – ανάμεσά τους κρέατα, γαλακτοκομικά και ζαχαρώδη – να παρουσιάζουν διψήφιες αυξήσεις.
Η ακρίβεια στην αγορά συνεχίζει να αντιστέκεται, με τους καταναλωτές να εμφανίζονται απαισιόδοξοι για το μέλλον, ιδιαίτερα ενόψει του χειμώνα, κατά τη διάρκεια του οποίου το κόστος της θέρμανσης θα αποτελέσει και πάλι σημαντική δαπάνη, αμφίβολο αν θα μπορέσουν όλα τα νοικοκυριά να την καλύψουν.
Ο ΙΟΒΕ
Η έρευνα του ΙΟΒΕ έδειξε ότι το 84% των νοικοκυριών θεωρεί απίθανη την αποταμίευση τους επόμενους 12 μήνες, ενώ μόνο το 2,5% δηλώνει ότι ίσως προβεί σε αγορά ή κατασκευή κατοικίας τον επόμενο χρόνο. Μάλιστα, τον Οκτώβριο οι έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με διαφορά από τους επόμενους, τους καταναλωτές της Εσθονίας και της Ουγγαρίας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 50% δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» τον μήνα και το 9% αντλεί από τις αποταμιεύσεις του. Επιπλέον, πάνω από οκτώ στα δέκα νοικοκυριά δεν θεωρούν πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο και ένας στους δύο προβλέπει ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 64% προβλέπει άνοδο τιμών με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ
Και ενώ οι καταναλωτές εκφράζουν τους φόβους τους για το μέλλον, κυρίως εξαιτίας των οικονομικών πιέσεων, έρευνα της ΕΚΠΟΙΖΩ – η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου REVERTER, με στόχο την καταγραφή των δυσκολιών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους – χαρτογράφησε τις ανάγκες των ευάλωτων νοικοκυριών της Αττικής, δείχνοντας ότι η πράσινη μετάβαση τελικά είναι μόνο για λίγους. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, μόνο το 11,4% των σπιτιών έχει μονωμένους τοίχους, ενώ, παρότι το 75% διαθέτει κουφώματα αλουμινίου, μόλις το 25% δηλώνει ικανοποίηση για την αεροστεγανότητά τους. Επίσης, σχεδόν το ήμισυ (48,7%) χρησιμοποιεί κεντρικό σύστημα θέρμανσης, που τροφοδοτείται αποκλειστικά από λέβητες πετρελαίου (77%) και φυσικού αερίου (23%), ενώ το 70% χρησιμοποιεί δευτερεύον σύστημα θέρμανσης, κυρίως κλιματιστικά (63%).
Η κρίση του κόστους διαβίωσης επηρεάζει πλέον και τα νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος (με μηνιαίο εισόδημα 1.200 έως 2.000 ευρώ), καθώς το 51,4% δηλώνει επίσης ότι δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα. Παράλληλα, λόγω της αύξησης των τιμών των βασικών αγαθών, πάνω από το 80% των νοικοκυριών με μηνιαίο εισόδημα έως 900 ευρώ δηλώνουν ότι δυσκολεύονται πολύ, κάτι που υπονομεύει την ικανότητά τους να συμμετάσχουν σε προγράμματα ριζικής ενεργειακής ανακαίνισης.
Τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες με το τρέχον εισόδημά τους μπορούν να διαθέσουν μόλις 90 ευρώ τον μήνα για ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους – σχεδόν 40% λιγότερα από ό,τι τα νοικοκυριά που «τα βγάζουν πέρα» και 60% λιγότερα από αυτά που ζουν άνετα. Μάλιστα, πάνω από ένα στα δύο νοικοκυριά στην Αττική, όπου συγκεντρώνεται ο περισσότερος πληθυσμός της χώρας, αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν θερμική δυσφορία κατά τη διάρκεια του χειμώνα, το 62% προβλήματα υγρασίας ή μούχλας στην κατοικία τους και σχεδόν δύο στους δέκα καθυστερούν στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας, αναφέροντας ακόμη και προβλήματα υγείας (όπως αρθριτικά, ρευματικά και συχνά κρυολογήματα) που συνδέονται με ανεπαρκή θέρμανση ή υπερβολική υγρασία στο σπίτι.