Πριν αναφερθώ στη λάμπα, θέλω να πω δυο λόγια για τις ντομάτες. Τις φύτεψα πριν δυο εβδομάδες αλλά δεν λένε να πάρουν τα επάνω τους. Φυσικά, ξέρω το λόγο όπως κι εσείς τον ξέρετε καλύτερα από μένα.
Δεν λέει ο καιρός να ζεστάνει. Δυο μέρες λίγο ήλιο και στη συνέχεια δέκα κρύο. Αλλά τι να λέμε, Μελβούρνη είναι αυτή. Τέλος πάντων.
Σήμερα ήθελα να σας πω για κάτι που οι παλαιότεροι σίγουρα θα θυμούνται πολύ καλά. Θα σας μιλήσω για τη λάμπα.
ΣΥΜΠΑΡΟΙΚΟΣ ΕΦΕΡΕ ΤΗ ΛΑΜΠΑ ΑΠ’ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ
Πήγα τυχαία σε ένα σπίτι συμπαροίκων και το μάτι μου έπεσε κατευθείαν στη λάμπα που ήταν κρεμασμένη σε περίοπτη θέση στην τραπεζαρία της. Πριν ηλεκτροφωτιστεί η Ελλάδα, κάθε σπίτι είχε μία λάμπα σαν αυτή που βλέπετε στη φωτογραφία.
Αυτή φώτιζε τα περισσότερα σπίτια της επαρχίας που δεν είχαν ρεύμα. Τα περισσότερα χωριά στην επαρχία πήραν ρεύμα μετά το 1967. Γέμιζαν οι χωριανοί τη γυάλινη λάμπα με καθαρό πετρέλαιο, έβαζαν το φυτίλι που ήταν ρυθμιζόμενο και με προσοχή το λαμπογυάλι γιατί ήταν πολύ εύθραυστο και έσπαγε εύκολα. Επειδή χρήμα δεν κυκλοφορούσε, τα περισσότερα νοικοκυριά δεν κρατούσαν δεύτερο λαμπογυάλι.
Όταν έσπαγε πήγαιναν στο μπακάλη του χωριού και έπαιρναν καινούργιο. Βερεσέ το έπερναν. Η συνηθισμένη κουβέντα που έλεγαν στο μπακάλη ήταν «γράψτο». ‘Εβγαζε ο μπακάλης το δευτέρι και το έγραφε μαζί με τα άλλα βερεσέδια. Τα βερεσέδια πληρώνονταν στα αλώνια όταν πουλούσαν τα σιτάρια ή άλλες σοδειές, ή όταν έπαιρναν χρήματα από τον έμπορα που πουλούσαν το γάλα. Οι περισσότεροι στην επαρχία ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι.
ΤΟ 1968 ΗΡΘΕ ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ
Εγώ τη θυμάμαι τη λάμπα γιατί μέχρι δώδεκα χρόνων με αυτήν συντροφιά γράφαμε και διαβάζαμε τα βράδια τα μαθήματα που μας έβαζε ο δάσκαλος του σχολείου του χωριού. Κάθε σπίτι, εκτός από τη λάμπα, είχε απαραίτητα και ένα καντήλι. Αυτό τα βράδια ήταν εξίσου βοηθητικό. Τη νύχτα οι χωριανοί όταν έβγαιναν να πάνε στον αχυρώνα, στο στάβλο, στο μαγερειό ή και στο χαλέ άναβαν το καντήλι για να φέγγει.
Ο χαλές ήταν το αποχωρητήριο που ήταν πιο πέρα για ευνόητους λόγους. Ήταν μια κάπως βαθιά γούρνα, περιφραγμένη όπως-όπως και πόρτα είχε έναν μπερντέ. Δηλαδή ένα σεντόνι απλά για να μην φαίνεται απ’ έξω όταν οι άνθρωποι κάνανε την ανάγκη τους. Δικαιολογημένη η απόσταση του χαλέ για να μην μυρίζει. Φρόντιζαν οι χωριανοί σε τακτά χρονικά διαστήματα να ρίχνουν ασβέστη για απολύμανση και για αποσμητικό.
Όπως είπα, τα λαμπογυάλια σπάζανε εύκολα, ιδιαίτερα όταν κατά λάθος ανέβαζαν το φυτίλι παραπάνω απ το κανονικό. Είχαν όμως βρει κάτι για να αποφεύγεται το εύκολο σπάσιμο. Βάζανε στο πάνω μέρος ένα τσιμπιδάκι, σαν αυτό που έβαζαν οι γυναίκες στα μαλλιά. Η κυρία στο σπίτι που επισκέφθηκα, έχει τη λάμπα κρεμασμένη και έχει προσθέσει και το τσιμπιδάκι στο λαμπογυάλι. Μια πραγματικά όμορφη εικόνα! Παρ’ όλο που δεν την ανάβει εντούτοις ρίχνει άπλετο φως στο μνημονικό της και θυμάται τα γλυκά, τα ανέμελα και αλησμόνητα χρόνια που είχε όταν μεγάλωνε στο χωριό της στις Σέρρες.
ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΡΩΚΤΙΚΑ ΠΟΥ ΞΕΠΑΡΑΔΙΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Μετά την εποχή της λάμπας, ήρθε η εποχή του ηλεκτρικού ρεύματος. Τα σκοτάδια έλαμψαν. Ο κόσμος διευκολύνθηκε. Το ρεύμα τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρο τον Κόσμο ανήκε αρχικά σε κρατικές εταιρείες ηλεκτρισμού. Οι χρεώσεις που κάνανε παλιότερα ήταν ελάχιστες συγκριτικά με τις σημερινές.
Στη συνέχεια οι κυβερνήσεις έγιναν ολοκληρωτικά υποχείρια του κεφαλαίου και ξεπούλησαν το ρεύμα, το γκάζι και οτιδήποτε άλλο ήταν κρατικό σε ιδιωτικές εταιρείες και στα μονπώλια. Ακόμα και το νερό το πούλησαν στα τρωκτικά! Είχαν δολίως υποσχεθεί στον κόσμο ότι αν αναλάβουν τα μονοπώλια θα έχουμε φθηνότερους λογαριασμούς. Το αντίθετο έγινε.
Τα μονοπώλια δεν νιάζονται για τον κόσμο πως τα βγάζει πέρα. Τους νοιάζει πώς θα αυξάνουν τα κέρδη και τίποτα παραπάνω. Πλήρωσα τον περασμένο μήνα 187 δολάρια ρεύμα. Μιλάμε για ποσό υπέρογκο. Γιατί δεν είναι μόνο το ρεύμα, είναι και το γκάζι είναι και τα άλλα έξοδα που χρειάζεται ένα σπίτι. Τα τελευταία 10 χρόνια μόνο στο ρεύμα έγινε αύξηση πάνω από 30 τοις εκατό. Ιδιαίτερα για τους συνταξιούχους και όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα τα πράγματα έγιναν αρκετά δύσκολα. Πολλοί στερούνται ακόμα και τη θέρμανση τις κρύες νύχτες της Μελβούρνης γιατί σκέφτονται το κόστος του ρεύματος. Το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό που έπρεπε να ανήκει στο κράτος και να διανέμεται δωρεάν.
Το πήραν τα μονπώλια και κρατούν τον κόσμο στο «σκοτάδι»!
Η κατάσταση όμως αυτή, είναι βέβαιο, θα φέρει τη λαΐκή αντίδραση.
The post «Η λάμπα που είχαμε στο χωριό» appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.