Στην ολική επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων στη χώρα μας – με την κατάργηση των μνημονιακών περιορισμών – αποσκοπεί η χτεσινή συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων. Η συμφωνία εγκαινιάζειμια νέα εποχή για τις συλλογικές συμβάσεις στην Ελλάδα και με αυτή:
- Παρέχεται διευκόλυνση στην επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας ώστε πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
- Επιταχύνονται διαδικασίες σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών.
- Παρέχεται πλήρης προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Στόχος της συμφωνίας είναι να αυξηθεί η κάλυψη των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις στο 80% από το 30% που είναι σήμερα, όπου ενεργές συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι μόλις 25. Ειδικότερα η κυβέρνηση και οι κοινωνικοί εταίροι συμφώνησαν σε ένα νέο σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με στόχο την αύξηση της κάλυψης των εργαζομένων και την επίτευξη μέσου μισθού 1.500 ευρώ έως το 2027.
Την Κοινωνική Συμφωνία για την Ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης και εθνικών κοινωνικών εταίρων για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε χτες στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης η υπουργός Νίκη Κεραμέως και οι εκπρόσωποι των εθνικών κοινωνικών εταίρων Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ), Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ), Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρος Καφούνης (ΕΣΕΕ), Γιάννης Παράσχης (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ).
Οπως τονίστηκε μετά την υπογραφή της συμφωνίας, σύντομα θα καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι, με πολλά και πολύ σημαντικά οφέλη για εκείνους αλλά και για τις επιχειρήσεις. Για τους εργαζομένους σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους. Θα πρέπει να τονιστεί ότι είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια συμφωνία φέρει την υπογραφή του συνόλου των εθνικών κοινωνικών εταίρων και της πολιτείας. Παράλληλα, με την υπογραφή της Κοινωνικής Συμφωνίας τίθεται οριστικό τέλος σε μνημονιακούς περιορισμούς.
Τα σημεία της Συμφωνίας έχουν ως εξής:
1.Πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι θα προστατεύονται από ΣΣΕ. Σήμερα η επέκταση μιας ΣΣΕ είναι δυνατή μόνο εφόσον δεσμεύει εργοδότες που απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος. Με την Κοινωνική Συμφωνία το ποσοστό αυτό μειώνεται από 50% σε 40%. Γίνεται προσδιορισμός πεδίου εφαρμογής ΣΣΕ για τον εντοπισμό του πεδίου της επέκτασης (με αναφορά στο κείμενο των κλαδικών ΣΣΕ, των ΚΑΔ και άλλων στοιχείων που προσδιορίζουν τον εκάστοτε κλάδο). Ετσι, δημιουργείται μια νέα δυνατότητα για την επέκταση συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν τη ΣΣΕ συνυπογράφουν εθνικοί κοινωνικοί εταίροι. Επίσης, δίνεται δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές ΣΣΕ επικουρικά (εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει), ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης.
2. Πιο εύκολη επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας με:
- Λειτουργικά Μητρώα (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) για τον εντοπισμό του ποσοστού κάλυψης. Αυτό οδηγεί σε μείωση των στοιχείων που απαιτούνται για την εγγραφή στα απολύτως απαραίτητα. Επίσης, προβλέπεται μετριασμός των κυρώσεων που συνεπάγεται η μη εγγραφή στα Μητρώα.
- Μη αναστολή των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη συνδικαλιστική δράση. Η εγγραφή συνδικαλιστικής οργάνωσης απαιτείται μόνο για την επέκταση μιας ΣΣΕ και για την προσφυγή στον ΟΜΕΔ. Τα εκλογικά έγγραφα θα παραδίδονται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις στο Πρωτοδικείο, αντί για το Μητρώο.
3. Πλήρης προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Ενισχύονται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας.
Ολοι οι όροι μιας ΣΣΕ που αφορούν τους εργαζομένους εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της. Προβλέπεται ότι μετά το τρίμηνο εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της ΣΣΕ μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας (πλήρης μετενέργεια). Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 (Ν. 4046/2012, ΠΥΣ 6/2012). Επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώς της πλήρους μετενέργειας.
Τέλος, καλύπτονται από τη ΣΣΕ και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της.
4. Επιτάχυνση διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών ΟΜΕΔ.
Προβλέπεται, ακόμα, μηχανισμός προελέγχου των μονομερών αιτήσεων προσφυγής στη Μεσολάβηση και τη Διαιτησία. Σύσταση και λειτουργία τριμελούς επιτροπής στον ΟΜΕΔ. Ελεγχος αυστηρά και μόνο των νόμιμων προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή. Μέλη της Επιτροπής Προελέγχου θα είναι ένας καθηγητής Νομικής Σχολής Εργατικού Δικαίου, ένας καθηγητής Οικονομικών και ένας δικαστής ανώτατου δικαστηρίου. Τα μέλη θα επιλέγονται με θητεία από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΜΕΔ.
Κατάργηση του δεύτερου βαθμού διαιτησίας του ΟΜΕΔ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών – διατήρηση δυνατότητας δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Τέλος, τονίζεται ότι η έκδοση του Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας θα πραγματοποιηθεί εντός του Δεκεμβρίου, ενώ η Κοινωνική Συμφωνία θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026.
Ο Πρωθυπουργός
«Είναι μία συμφωνία που συμβαίνει για πρώτη φορά στη χώρα μας, θέτοντας κανόνες στην αγορά, προσφέροντας ταυτόχρονα ασφάλεια στον εργαζόμενο, σταθερότητα στον εργοδότη», υπογραμμίζει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τη χθεσινή κοινωνική συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας