Για δεκαετίες, το όνομα του Ρίτσαρντ Γκιρ συνδέθηκε με ένα από τα πιο επίμονα μυστήρια των Όσκαρ: τι πραγματικά συνέβη το 1993 και γιατί ο σταρ του Χόλιγουντ «εξαφανίστηκε» από τη σκηνή της Ακαδημίας; Τριάντα και πλέον χρόνια μετά, ο ίδιος αποκαλύπτει την αλήθεια πίσω από τη σιωπηλή τιμωρία που του επιβλήθηκε από το Χόλιγουντ.
Ο 75χρονος σήμερα ηθοποιός Ρίτσαρντ Γκιρ, έμεινε εκτός ρόλου παρουσιαστή στα Όσκαρ για σχεδόν δύο δεκαετίες. Η αφορμή ήταν η εκρηκτική του παρέμβαση στην τελετή του 1993, όταν αποφάσισε να μετατρέψει την απονομή σε πολιτική πλατφόρμα μπροστά σε περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο τηλεθεατές παγκοσμίως.
Ο Γκιρ είχε προσκληθεί να παρουσιάσει το βραβείο Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης στην 65η τελετή των Όσκαρ. Όμως, αντί να διαβάσει τους υποψήφιους από το autocue, αγνόησε το σενάριο και εξαπέλυσε έναν παθιασμένο λόγο για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Κίνας στο Θιβέτ. Μάλιστα, αναρωτήθηκε μεγαλόφωνα αν ο τότε ηγέτης της χώρας, Ντενγκ Σιαοπίνγκ, παρακολουθούσε την τελετή και τον κάλεσε να βάλει τέλος στην καταπίεση.
Το ακροατήριο τον χειροκρότησε, αλλά στα παρασκήνια, όμως, επικράτησε οργή.
Ο τότε πρόεδρος της Ακαδημίας, Bob Rehme, τον επέπληξε δημόσια, ξεκαθαρίζοντας ότι η βραδιά ήταν αφιερωμένη στην ψυχαγωγία και «όχι σε πολιτικές δραστηριότητες ανά τον κόσμο». Ο παραγωγός της τελετής, Gil Cates, φέρεται να απέρριψε πλήρως την παρέμβαση, λέγοντας κυνικά:
«Νοιάζεται κανείς για τα σχόλια του Ρίτσαρντ Γκιρ για την Κίνα; Είναι αλαζονικό».
Οι συνέπειες ήρθαν άμεσα: το όνομα του Γκιρ εξαφανίστηκε από τη λίστα παρουσιαστών των Όσκαρ.
Υπήρξε τελικά τιμωρία;
Σύμφωνα με πληροφορίες της Daily Mail, ο Ρίτσαρντ Γκιρ δεν αποκλείστηκε ποτέ επισήμως από την τελετή και μάλιστα δεχόταν προσκλήσεις για να παρευρεθεί ως καλεσμένος, τις οποίες συχνά δεν μπορούσε να αποδεχτεί λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Πηγή προσκείμενη στην Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών επιβεβαίωσε επίσης στο Page Six: «Δεν υπήρξε καμία απαγόρευση».
Ωστόσο, για σχεδόν 20 χρόνια, ο ένθερμος υποστηρικτής της ανεξαρτησίας του Θιβέτ παρέμεινε σιωπηλά μακριά από το πόντιουμ, ακόμη και όταν οι ταινίες του θριάμβευαν στα Όσκαρ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Chicago (2002), που κατέκτησε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας – με τον Γκιρ να μην καλείται καν να μιλήσει στη σκηνή.
Η «επιστροφή» ήρθε μόλις το 2013, όταν εμφανίστηκε ξανά ως παρουσιαστής μαζί με τους συμπρωταγωνιστές του από το Chicago για να απονείμουν τα βραβεία Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής και Τραγουδιού.
Τότε, με χαρακτηριστικό χιούμορ, σχολίασε παρασκηνιακά στο HuffPost UK: «Φαίνεται πως αποκαταστάθηκα. Αν μείνεις αρκετά χρόνια γύρω-γύρω, μάλλον ξεχνούν ότι σε έχουν αποκλείσει».
Σε νέα συνέντευξή του στο Variety αυτόν τον μήνα, ο Ρίτσαρντ Γκιρ ξεκαθάρισε ότι δεν κράτησε ποτέ κακία. «Δεν το πήρα ιδιαίτερα προσωπικά. Δεν πιστεύω ότι υπήρχαν “κακοί” σε αυτή την ιστορία. Κάνω αυτό που κάνω και δεν σκοπεύω να βλάψω κανέναν», δήλωσε ο πατέρας τριών παιδιών.
Ο ίδιος τόνισε ότι ο ακτιβισμός του, βασισμένος στη στενή του σχέση με τον Δαλάι Λάμα, καθοδηγεί κάθε του επιλογή.
Ο ακτιβισμός που κόστισε ρόλους
Το 2017, ο Γκιρ είχε παραδεχτεί πως η έντονη κριτική του προς την Κίνα του έχει κοστίσει ρόλους. «Υπάρχουν ταινίες στις οποίες δεν μπορώ να συμμετέχω, γιατί οι Κινέζοι λένε “όχι με αυτόν”», είχε δηλώσει στο Hollywood Reporter. Όπως αποκάλυψε, πρόσφατα παραγωγοί αρνήθηκαν να χρηματοδοτήσουν φιλμ με τη συμμετοχή του, φοβούμενοι αντιδράσεις από την Κίνα.
Ο ηθοποιός είναι ισόβια ανεπιθύμητος στην Κίνα, αλλά – όπως έχει πει – δεν τον ενόχλησε ποτέ ιδιαίτερα η απόσταση από τα Όσκαρ: «Δεν χρειάστηκε να ξαναφορέσω σμόκιν. Ήμουν μια χαρά», είχε αστειευτεί.
Ποιοι άλλοι έχουν αποκλειστεί από την Ακαδημία
Τα τελευταία χρόνια, η Ακαδημία έχει δημιουργήσει επίσημη λίστα αποκλεισμών για παραβίαση του κώδικα δεοντολογίας. Σε αυτήν περιλαμβάνονται ο Γουίλ Σμιθ, μετά το χαστούκι στον Κρις Ροκ το 2022, ο Χάρβεϊ Γουάινστιν το 2017 μετά τις κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης, ο Μπιλ Κόσμπι το 2018 και ο διευθυντής φωτογραφίας Άνταμ Κίμελ το 2021 λόγω της καταδίκης του για σεξουαλικά εγκλήματα.
Σε αντίθεση με αυτούς, ο Ρίτσαρντ Γκιρ δεν βρέθηκε ποτέ επίσημα στη «μαύρη λίστα».
To άρθρο Ο Ρίτσαρντ Γκιρ αποκαλύπτει την αλήθεια πίσω από τον «αποκλεισμό» του από τα Όσκαρ για 20 χρόνια δημοσιεύτηκε στο NewsIT .