Επιβεβαίωσε όσα σας έχω από καιρό γράψει για την Τουρκία και το SAFE, ο μόνιμος επιτετραμμένος της ΕΕ στην Τουρκία, Μάρεκ Βιλτσίνσκας, σε δηλώσεις του για την αποτίμηση των ευρωτουρκικών σχέσεων το 2025. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στην Τουρκία (που διατυπώνει τις απόψεις της) δήλωσε ότι «δεν πιστεύω ότι είναι σωστό να λέγεται ότι η Τουρκία έχει αποκλειστεί από το SAFE» εξηγώντας ότι «η Τουρκία δεν έχει πρόσβαση στο πιστωτικό μέρος του προγράμματος, στη χρηματοδότησή του, αλλά έχει πρόσβαση σε ορισμένα τμήματά του». Αποσαφηνίζοντας, τόνισε ότι «οι εταιρείες που εδρεύουν στην ΕΕ και ελέγχονται από την Τουρκία μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να συμμετέχουν σε κοινές δραστηριότητες προμήθειας ως προμηθευτές». Αναφερόμενος, εμμέσως πλην σαφώς, σε εταιρείες όπως Piaggio Aerospace, η κοινοπραξία LBA Systems κ.ά. Εξήγησε δε πως και «οι εταιρείες που εδρεύουν στην Τουρκία μπορούν να συμμετέχουν ως υπεργολάβοι σε ορισμένες κοινές δραστηριότητες προμήθειας υπό ορισμένες προϋποθέσεις, έως και 35% και οι τουρκικές εταιρείες μπορούν επίσης να προμηθεύουν εξαρτήματα αξίας έως και 15% της αξίας της σύμβασης». Δεν το λες πλήρες μπλόκο, πόσω μάλλον με το δυναμικό άνοιγμα που έχει κάνει η Αγκυρα στην εθνική βιομηχανία της, με τις συμπράξεις και εξαγορές στην ΕΕ.
Δένδιας: «Θα υπάρξει και SAFE ΙΙ»
Μιλώντας για το SAFE, ο Νίκος Δένδιας αφιέρωσε ένα μέρος της ομιλίας του στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, για να απαντήσει για το επενδυτικό σχέδιο που είχε καταθέσει η Ελλάδα, ενώ επιβεβαίωσε και τις πληροφορίες για δεύτερο κύκλο ευρωπαϊκών αμυντικών δανείων (ένα SAFE II). Θα θυμάστε ίσως ότι, όπως είχαμε γράψει στα «ΝΕΑ», η Κομισιόν είχε στείλει επιστολή στις ελληνικές Αρχές για να υποβάλουν ξανά τον σχετικό φάκελο, με τα προτεινόμενα έργα να τηρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζει ο κανονισμός και το ποσό του δανεισμού που μας έχει κατανεμηθεί. Απαντώντας στην αντιπολίτευση, ο Δένδιας τόνισε ότι η υποβολή του ελληνικού φακέλου έγινε σωστά. Και, σχετικά με την επιστολή, εξήγησε πως «μας ζήτησε ο συγκεκριμένος επίτροπος το άθροισμα το οποίο αναγράφουμε να είναι το άθροισμα του ήδη εγκριθέντος δανείου, διότι επ’ αυτού θα υπάρξει και επανακατανομή από τα αδιάθετα και όπως διαβάζετε ήδη θα υπάρξει και SAFE ΙΙ».
Προοδευτικός οπισθοδρομισμός
Καθώς έχω το συνήθειο να παρακολουθώ τις ομιλίες του προϋπολογισμού, παρατήρησα ότι ένα θέμα που διακομματικά αναφέρθηκε ως ύψιστης σημασίας είναι το δημογραφικό. Για το θέμα αυτό μίλησε και ο Παύλος Μαρινάκης χθες (σε podcast της Athens Voice) και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η θέση που διατύπωσε ότι κακώς το προσεγγίζουμε μόνο με οικονομικούς όρους. «Ενας άνθρωπος που ζορίζεται πολύ δύσκολα θα κάνει πρώτο ή και δεύτερο ή και τρίτο παιδί» παραδέχτηκε αλλά και πρόσθεσε κι έναν προβληματισμό: «Θα σας πω πόσο διαφορετικά η κοινωνία αντιμετώπιζε πριν από 20, 30 και 40 χρόνια τη δική μου τη γιαγιά, τις δικές μου τις γιαγιάδες ή τον δικό μου τον παππού, σε σχέση με τη σημερινή μαμά ή γιαγιά. Πριν από 20 και 30 χρόνια, το μεγάλωμα ενός παιδιού ήταν η ύψιστη πράξη. Ηταν η πράξη, η καθημερινότητα που είχε τη μεγαλύτερη αναγνώριση, παντού». Δεν ξέρω αν είναι καλό να αναπολούμε τη θέση της γυναίκας πριν 20-30 χρόνια… Ας μου επιτραπεί μόνο να του επισημάνω μια λεπτομέρεια: Το αν θα μπορεί να αφήσει μια γυναίκα που θέλει να γίνει μητέρα τη δουλειά της είναι κατ’ εξοχήν οικονομικό ζήτημα. Με τη σημερινή κατάσταση, ακόμη και να θέλει, μάλλον δεν μπορεί. Κι αυτό είναι και πολιτικό.
Εορταστικά τραπεζώματα
Ψηφίστηκε ο προϋπολογισμός, πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, πληθαίνουν τα πολιτικά τραπέζια και καλέσματα. Με πρώτο πρώτο αυτό του Κυριάκου Μητσοτάκη στους βουλευτές της ΝΔ, τους οποίους έχει προσκαλέσει σήμερα στο Μέγαρο Μαξίμου για ένα χαλαρό απεριτίβο και ανταλλαγή ευχών πριν αρχίσουν οι αναχωρήσεις για τις γιορτές. Με το ρολόι, βέβαια, καθώς το μεσημέρι ο Πρωθυπουργός αναχωρεί για τριήμερο στις Βρυξέλλες, για τη σύνοδο ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων και την τελευταία συνεδρίαση της χρονιάς του Συμβουλίου των ηγετών. Τραπέζια οργανώνουν, στο μεταξύ, και υπουργοί για γαλάζιους βουλευτές. Προηγήθηκε, πάντως, χθες το καθιερωμένο κέρασμα του Κυριάκου Πιερρακάκη στους κοινοβουλευτικούς και οικονομικούς συντάκτες για την ψήφιση του προϋπολογισμού, που έγινε στον Καραβίτη, στο Παγκράτι.