Νέα ώθηση στις ελληνοαλβανικές σχέσεις έδωσε το χθεσινό, πρώτο επίσημο τετ α τετ του Γιώργου Γεραπετρίτη με τη νέα υπουργό Ευρώπης και Εξωτερικών Υποθέσεων της Αλβανίας, Ελίζα Σπιροπάλι, στο ελληνικό ΥΠΕΞ. Σε μια συζήτηση – όπως η ίδια είχε προϊδεάσει μέσω της συνέντευξής της στα «ΝΕΑ» – εφ’ όλης της ύλης, οι δύο ΥΠΕΞ έθεσαν χθες επί τάπητος όλα τα εκκρεμή διμερή ζητήματα, ορίζοντας σαφές χρονοδιάγραμμα διαχείρισής τους το οποίο εκτείνεται (σε πρώτο χρόνο) σε βάθος εξαμήνου. Παράλληλα, ο έλληνας ΥΠΕΞ πραγματοποίησε με την αλβανίδα ομόλογό του μια σε βάθος επισκόπηση της ενταξιακής πορείας των Τιράνων με ορίζοντα και στόχευση το κλείσιμο των διαπραγματευτικών κεφαλαίων εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2027, όταν η Ελλάδα θα έχει την προεδρία στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Στην ατζέντα των συνομιλιών των δύο ΥΠΕΞ τέθηκε και το ζήτημα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με τη διαφορά να κατευθύνεται, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, προς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν ακόμη σαφείς όροι και χρονοδιάγραμμα την ώρα που, από την πλευρά της, η Ελίζα Σπιροπάλι έθεσε στον έλληνα ομόλογό της μεταξύ άλλων και το ζήτημα της άρσης του «εμπολέμου».
«Ως εταίροι του ΝΑΤΟ έχοντας ένα σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας, με κοινή ευρωπαϊκή προοπτική, η Αλβανία στηρίζει την οριστική άρση κάθε νομικής παρωχημένης αναφοράς από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που έχει επιπτώσεις στις σημερινές μας σχέσεις και δεν αντανακλά την πραγματικότητα των σχέσεών μας και ως συμμάχων και ως φίλων» σημείωσε η ίδια κατά τη διάρκεια των κοινών τους δηλώσεων.
Ειδική αναφορά όμως έκανε η Ελίζα Σπιροπάλι χθες και στο ζήτημα της οριοθέτησης ελληνοαλβανικής ΑΟΖ, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η Αλβανία παραμένει προσηλωμένη στην επίλυση των ζητημάτων που σχετίζονται με τα σύνορα, συμπεριλαμβανομένης της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, της καλής γειτονίας και είμαστε πλήρως ανοιχτοί για εποικοδομητική συνεργασία, να σεβαστούμε τις ευρωπαϊκές αξίες για την ειρηνική επίλυση των διαφορών και την εμπέδωση της σταθερότητας στα Βαλκάνια». Οσον αφορά δε το ζήτημα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, αρμόδιες πηγές έκαναν σαφές πως τέτοιου είδους θέματα είναι πολλές φορές καλύτερο να επιλύονται μέσα από διαβουλεύσεις που δεν «φωνάζουν». Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το προσεχές διάστημα και οι δύο πλευρές θα συγκροτήσουν τις τεχνικές τους ομάδες με στόχο η εν λόγω διαδικασία να προχωρήσει πια προς την κατεύθυνση της επίλυσης.
Η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, αναγνωρίζοντας πως οι δύο χώρες έχουν περάσει «και δύσκολες στιγμές και δοκιμασίες», επισήμανε πως η κοινή γεωγραφία και η γεωπολιτική συγκυρία επιβάλλουν Αθήνα και Τίρανα να κοιτάξουν μπροστά για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Ο ίδιος, επιπλέον, τόνισε την αναγκαιότητα μιας νέας δυναμικής στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο της οποίας η Διεύρυνση θα αντιμετωπίζεται ως «γεωπολιτική αναγκαιότητα» της ΕΕ. Και οι δύο ΥΠΕΞ χαρακτήρισαν την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία και την αλβανική διασπορά στην Ελλάδα «ισχυρές γέφυρες» επικοινωνίας και συνεννόησης και «αδιατάρακτους συνδετικούς κρίκους» μεταξύ των λαών. Στο πλαίσιο της εμβάθυνσης των στρατηγικών σχέσεων Ελλάδας – Αλβανίας και εκφράζοντας τη βούληση να αποκτήσουν οι διμερείς σχέσεις νέα δυναμική, η Ελίζα Σπιροπάλι από το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφερόμενη τόσο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τασούλα – τον οποίο συνάντησε στο Προεδρικό Μέγαρο πριν από την επίσκεψή της στο ΥΠΕΞ – όσο και στον Γιώργο Γεραπετρίτη, επισήμανε πως έλαβε την επιβεβαίωση της συνέχισης της ελληνικής στήριξης όσον αφορά την ενταξιακή πορεία των Τιράνων.
Η αλβανίδα ΥΠΕΞ, τέλος, ζήτησε ενίσχυση συνεργασίας σε τομείς όπως οι επενδύσεις, ο τουρισμός, ο πολιτισμός και η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε ζητήματα όπως η διμερής συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης και το θέμα του ανοίγματος τμήματος συμπληρωματικής διδασκαλίας της αλβανικής γλώσσας και του πολιτισμού, το οποίο ο Γιώργος Γεραπετρίτης, όπως η ίδια σημείωσε, δεσμεύτηκε να διευκολύνει. Σήμερα, η αλβανίδα ΥΠΕΞ συναντά τον υπουργό Εθνικής Αμυνας, Νίκο Δένδια.