Κανένα άλλο άρθρο του γερμανικού ποινικού κώδικα δεν είναι τόσο γνωστό όσο η «παράγραφος 218». Λογικό, καθώς ρυθμίζει θέματα ζωής και θανάτου, εν προκειμένω την τύχη της εγκυμοσύνης – ένα θέμα που διχάζει βαθιά όχι μόνο τη γερμανική κοινωνία. Στη Γερμανία ανοίγει και πάλι ένας κύκλος αντιπαράθεσης για τα διλήμματα που σχετίζονται με την προστασία του εμβρύου αφενός και της αυτοδιάθεσης της γυναίκας για το σώμα της αφετέρου. Αφορμή είναι η επιδιωκόμενη από την κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων-Φιλελευθέρων μεταρρύθμιση του άρθρου 218 του ποινικού κώδικα, το οποίο ποινικοποιεί την άμβλωση.
«Η διακοπή της άμβλωσης τιμωρείται γενικά με ποινή φυλάκισης μέχρι τρία χρόνια ή με χρηματικό πρόστιμο» προβλέπει το σχετικό άρθρο. Εξαιρέσεις επιτρέπει η παράγραφος 218a που ορίζει ότι μια κύηση μπορεί να διακοπεί χωρίς νομικές συνέπειες εφόσον πραγματοποιείται στους τρεις πρώτους μήνες και υπό την υποχρεωτική προϋπόθεση ότι η έγκυος θα έχει περάσει από διαδικασία συμβούλευσης. Το ίδιο ισχύει όταν επιβάλλεται η διακοπή για λόγους υγείας της εγκύου ή η εγκυμοσύνη είναι συνέπεια βιασμού.
Η σημερινή πρακτική της υποχρεωτικής συμβούλευσης πριν την επέμβαση δημιουργεί σειρά προβλημάτων σε ενδιαφερόμενες γυναίκες και στους γιατρούς που κάνουν τις επεμβάσεις. Κατ’ αρχάς λείπουν, ειδικά στην επαρχία, υπηρεσίες συμβούλευσης, από τις οποίες πρέπει πρώτα να περάσουν οι ενδιαφερόμενες για άμβλωση γυναίκες. Ιδιαίτερα οξυμμένο το πρόβλημα της έλλειψης τέτοιων υπηρεσιών είναι στα συντηρητικά κρατίδια του γερμανικού Νότου, Βαυαρία και Βάδη-Βυρτεμβέργη.
Ολο και συχνότερα ιατρεία που πραγματοποιούν νόμιμες επεμβάσεις διακοπής της κύησης γίνονται στόχος επιθέσεων από φανατικούς αντιπάλους των αμβλώσεων, οι οποίοι πολιορκούν κυριολεκτικά τα ιατρεία, λοιδορούν τις εγκύους και παρεμποδίζουν ακόμα και την πρόσβασή τους σε αυτά.
Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι θεωρούν απαράδεκτες τις συνθήκες αυτές. Υλοποιώντας την κυβερνητική δέσμευση, έγινε το πρώτο βήμα με τη σύσταση επιτροπής επιστημόνων που ερεύνησαν τα προβλήματα της σημερινής ρύθμισης. Την ερχόμενη Δευτέρα η επιτροπή θα παρουσιάσει τις προτάσεις της. Ωστόσο, οι βασικοί άξονες της έκθεσης έγιναν ήδη γνωστές. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του «Spiegel», η επιτροπή προτείνει την πλήρη αποποινικοποίηση της άμβλωσης στους πρώτους τρεις μήνες της κύησης. Διακοπή της κύησης θα πρέπει να απαγορεύεται από το χρονικό σημείο που το έμβρυο είναι ικανό να ζήσει αυτόνομα. Αυτό το όριο είναι η 22η εβδομάδα, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Για το ενδιάμεσο διάστημα ο νομοθέτης στη μεταρρύθμιση της σημερινής ρύθμισης έχει την ευχέρεια να ορίσει μέχρι ποιο σημείο θα επιτρέπεται η άμβλωση χωρίς νομικές συνέπειες.
«Επαναστατικές» προτάσεις
Οι διαπιστώσεις και προτάσεις της επιτροπής «είναι επαναστατικές», σχολίασε η αριστερή εφημερίδα του Βερολίνου «taz».
«Επαναστατική» είναι η πρόταση να νομιμοποιηθεί πλήρως η άμβλωση στους τρεις πρώτους μήνες της κύησης. «Αν υλοποιηθεί, θα καταργήσει την ποινικοποίηση των αμβλώσεων, που ανάγεται στην ίδρυση του γερμανικού Ράιχ το 1871 και, με εξαίρεση την περίοδο της κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας DDR, συνεχίζει να ισχύει μέχρι σήμερα» σημειώνει η εφημερίδα. Για πρώτη φορά, προσθέτει, γίνεται ξεκάθαρο ότι συνταγματικά είναι όχι μόνο εφικτό αλλά και επιβεβλημένο να εξετάζεται μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη από την οπτική γωνία της γυναίκας.
«Η παράγραφος 218 έχει φέρει για πάνω από 150 χρόνια πόνο, αρρώστια και θάνατο σε αμέτρητες γυναίκες. Αλλά δεν εμπόδισε ποτέ τις αμβλώσεις» σχολίασε η γνωστή για τη μάχη διαγραφής της παραγράφου από τον ποινικό κώδικα, γιατρός του Γκίσεν, Κριστίνα Χένελ, καλώντας την κυβέρνηση Σολτς να υλοποιήσει τις προτάσεις της επιτροπής.
Για την κυβέρνηση, τόσο η εκπρόσωπος του σοσιαλδημοκράτη καγκελαρίου Σολτς όσο και η «πράσινη» υπουργός Οικογένειας, Λίζα Πάους, απέφυγαν να πάρουν σαφή θέση, παραπέμποντας στην επίσημη παρουσίαση των προτάσεων της επιτροπής την ερχόμενη Δευτέρα.
Αντίθετα, η συντηρητική αξιωματική αντιπολίτευση CDU/CSU αντέδρασε έντονα, καλώντας την κυβέρνηση να μην ανοίξει ένα τέτοιο μέτωπο κοινωνικής αντιπαράθεσης. Αλλά αυτό ήδη έχει ανοίξει.
